Vậy bạn tin tưởng vào điều gì? Cần phải nắm và hiểu nguyên lý.
Nguyên lý cấu trúc Boot và các thành phần:
1. Phân vùng khởi động phải là phân vùng Active.
2. Khởi động Legacy / UEFI trên cùng một thiết bị thì thiết bị khởi động phải có 2 phân vùng trở lên (max = 4 phân vùng). Định dạng phân vùng khởi động là FAT32, các phân vùng còn lại có thể là NTFS hoặc các định dạng khác.
3. Thiết bị khởi động kiểu Windows từ Windows Vista đến Windows 11 thì Master Boot Record (MBR- bản ghi khởi động chính) thiết lập là "Windows NT 6.x" , Partition Boot Record (PBR - bản ghi khởi động phân vùng) của phân vùng khởi động thiết lập là BootMGR.
4. Thành phần khởi động Legacy kiểu Windows gồm tệp BootMGR, các thư mục và tệp nằm trong thư mục Boot trên thư mục gốc của phân vùng khởi động. Tệp BootMGR là tệp Boot loader. Tệp menu khởi động (tệp BCD) nằm trong thư mục Boot. Cuối cùng winloader là tệp winload.exe (đường dẫn: \Windows\system32\winload.exe)
5. Thành phần khởi động UEFI kiểu Windows gồm các thư mục và tệp nằm trong thư mục EFI trên thư mục gốc của phân vùng khởi động. Trong đó Boot loader là tệp bootmgfw.efi (đường dẫn: \EFI\Microsoft\Boot\bootmgfw.efi), menu khởi động là tệp BCD (đường dẫn: \EFI\Microsoft\Boot\BCD). Cuối cùng winloader là tệp winload.efi (đường dẫn: \Windows\system32\winload.efi).
Khi cài đặt Windows, setup.exe tạo nên cấu trúc này theo trình tự và đảm bảo cho Windows hoạt động bình thường. Người hiểu cấu trúc này sẽ tự tạo được cấu trúc này không phụ thuộc vào setup.exe. Windows cũng có đủ công cụ dòng lệnh để tạo nên cấu trúc này trong môi trường WinPE: Diskpart dùng để phân vùng ổ đĩa, format, set Active...; DISM dùng để triển khai Windows lên ổ đĩa; BCDBoot dùng để tạo lập thành phần khởi động cho hệ thống và một vài công cụ khác để chỉnh sửa các thành phần khởi động. Tuy nhiên, sử dụng công cụ của bên thứ ba thường thuận tiện hơn. BootICE, một phần mềm khá nhỏ gọn để thực hiện 5 nguyên lý cấu trúc trên, chỉ còn việc sao chép tệp tin thành phần khởi động của Windows vào vị trí của nó nữa là hoàn chỉnh.
Các thành phần khởi động của Windows có thể cùng tồn tại trên phân vùng khởi động, khi đó thiết bị khởi động có khả năng khởi động kép Legacy / UEFI. Có thể nói chính Windows có khả năng này. Cơ sở của điều này chính là kết quả của lệnh "BCDBoot.exe C:\Windows /s F: /f All" (F: là tên ổ đĩa của phân vùng khởi động).
Windows sử dụng môi trường WinPE cho cài đặt và khắc phục sự cố của Windows. Do đó, các bộ đĩa cứu hộ cũng sử dụng môi trường WinPE. Song, do kiến trúc máy, lượng RAM và phiên bản Windows khác nhau nên các đĩa cứu hộ phải gộp nhiều phiên bản WinPE khác nhau vào một menu khởi động để tùy ý lựa chọn cho phù hợp.
Hầu hết các bộ cứu hộ đều được đóng gói thành tệp tin .ISO nhằm bảo đảm tính toàn vẹn cho quá trình vận chuyển, vận hành và nhiều lý do khác. Cấu trúc và năng lực của mỗi đĩa cứu hộ cũng là khác nhau. Các bộ cứu hộ cũng có thiết kế chức năng tích hợp vào hệ thống hiện hành. Nhu cầu tích hợp các bộ đĩa cứu hộ là thực tiễn. Ventoy là phần mềm hoàn hảo tích hợp các tệp .ISO này trên một USB boot.
Cũng có thể sử dụng thiết trí khởi động của Windows để tích hợp. Vấn đề này gặp phải một trở ngại là Windows không hỗ trợ khởi động tệp .ISO và các định dạng khác của nó (.IMA, .IMG). Vấn đề cũng đã được giải quyết, đó là sử dụng HĐH boot loader chẳng hạn như Linux, Grub...: Windows tải Grub, Grub tải .ISO. Tuy nhiên, cách này có nhiều hạn chế, nhất là việc không thể có được môi trường đủ như thiết kế của bộ cứu hộ, thực tế là chỉ nạp được WinPE còn các công cụ khác đi kèm thì không. Nguyên nhân tôi tạm cho là do Grub, quản lý thiết bị theo phân vùng.
