Lưu trữ keyTiền Ảo
Mỗi khi tiền ảo được chuyền tay, tiền ảo sẽ có một ký tự (key) mới. Khi bạn mua tiền ảo, bạn sẽ nhận được key chứng minh bạn sở hữu tiền ảo bạn đã mua. Một khi key của bạn quên hoặc bị mất key, tiền ào của bạn sẽ bị mất hết, không thể khiếu nại ai. Do đó việc bảo mật key là điều tối quan trọng trong việc đầu tư tiền ào. Nơi cất giữ key được gọi là digital wallet. Digital wallet có thể là hardware-based (cole wallet) hoặc web-based (hot wallet).
Hardware-based wallet: Key được lưu trữ bằng cách in ra giấy và cất giữ, hoặc lưu trữ trên laptop, smart phone của bạn, hoặc trên thiết bị đặc biệt giống như usb nhưng được bào mật kỹ lưỡng…. Sự an toàn của hardware-based tùy thuộc vào cách lưu trữ của bạn. Laptop, smart phone của bạn có thề bị hư hại (crashed) hoặc bị mất, hoặc bị hacked….
Một số thiết bị cho hardware-based wallet
Web-based wallet: Wallet này được nối kết qua mạng bằng phần mềm. Tiện lợi của wallet này là bạn có thể bán tiền ảo nhanh chóng. Nhưng phần bảo mật không an toàn như hardwar-based vì dễ bị hacker theo dõi trên mạng.
Thông thường, chỉ nên dung web-base wallet với số lượng nhỏ của tiền ảo bạn sở hữu để trao đổi, phần lớn còn lại nên dung hardware-based wallet.
Web-base wallet có thể do chính bạn quản lý hoặc do sàn giao dịch tiền ảo quản lý. Sự khác biệt lớn giữa 2 sự quản lý này làn sàn giao dịch lưu trữ key hộ bạn, chứ không phải bạn giữ key. Mỗi lần vào tài khoản của bạn, bạn sẽ thấy thông báo số lượng tiền ảo của bạn là bao nhiêu, tương đương với tiền thật là bao nhiêu. Sự bảo mật của sàn giao dịch lớn hơn sự bảo mật do chính bạn quản lý, nhưng vẫn có rủi ro khi sàn giao dịch bị hacked hoặc bị phá sán, Trong trường hợp này, bạn sẽ mất hết tiền ảo của bạn.
Sàn giao dịch bị phá sản không có nghĩa do bị hacked, nhưng do lòng tham của sàn giao dịch.
Khi bạn lưu trữ tiền ảo của bạn trên sàn giao dịch, sàn giao dịch giữ key của bạn. Với số lượng tiền ảo không lồ, hằng tỷ Dollars được lưu trữ tại sàn giao dịch, sàn giao dịch sẽ có khuynh hướng mượn tiền ảo của bạn cho vay kiếm lời (sàn giao dịch có key của bạn), cho dịch vụ khác mượn, hoặc buôn bán tiền ảo (mượn đầu heo nấu cháo).
Khi tiền ào được cho vay, key tiền ào của bạn sẽ bị thay thế bằng key mới do việc chuyền tay tiền ào. Bạn vẫn có thể giao dịch, hoặc rút tiền thật tương đương với số tiền ảo bạn có trên sàn giao dịch, nếu sàn giao dịch còn đủ tiền thật để bạn và hằng chục ngàn người khác rút tiền cùng một lúc. Và nếu sàn giao dịch không đủ tiền cho thân chủ rút, sàn giao dịch sẽ ngưng tạm thời việc rút tiền của thân chủ, gây tình trạng khủng hoảng rút tiền ồ ạt của nhiều thân chủ khác, dẫn đến phá sản.
Khách hàng có thể trưng dẫn bằng cớ khách hàng có tiền ào tại sàn giao dịch, nhưng tiền ào thực sự (actual bitcoin) đang nằm trong tay những kẻ mượn từ sàn giao dịch.
Ngoài ra việc sàn giao dịch dùng tiền ảo của khách hàng để cho vay mượn kiếm lời có ảnh hưởng lớn đến giá tiền ảo qua luật cung cầu. Khi tiền ảo được tung vào thị trường qua việc cho vay, nhiều hơn số người mua, giá tiền ảo sẽ xuống thấp, và ngược lại.
Trong tháng qua vụ phá sản lớn nhất trong lịch sử là vụ phá sản của công ty đầu tư tiền ảo FTX do Sam Bankman-Fried (SBF) 30 tuổi cầm đầu (CEO). SBF thành lập 2 công ty: FTX cho người đầu tư tiền ảo, và Alameda Research buôn bán tiền ảo do bạn gái của SBF là Caroline Ellison, 28 tuổi, làm CEO.
SBF đã dùng tiền ảo của người đầu tư chuyển qua (cho mượn) Alameda Research để buôn bán tiền ảo. Alameda bị thua lỗ và dân đầu tư tiền ảo tại FTX rút tiền ồ ạt. FTX không có tiền ảo thật sự (real bitcoin) bảo chứng (chỉ có trên giấy tờ) và cũng không có đủ tiền thật cho người đầu tư rút ra, gây nên tình trạng phá sản của 2 công ty, hàng chục tỷ Dollars của người đầu tư đã biến mất.
Một số sàn giao dịch tiền ảo phá sản vì dùng tiền người đầu tư tiền ảo cho vay mượn, buôn bán tiền ảo.
https://cointelegraph.com/news/terr...on-the-ruins-of-40-billion-in-investors-money
https://cointelegraph.com/news/celsius-bankruptcy-filings-show-a-company-in-deep-trouble
BlockFi was one of the first firms to be "rescued" by former billionaire Sam Bankman-Fried's FTX earlier this year.
https://www.wsj.com/articles/former...llion-in-crypto-before-bankruptcy-11665090875
https://cointelegraph.com/news/3ac-a-10b-hedge-fund-gone-bust-with-founders-on-the-run