vinhtruyen92
Rìu Vàng
Chip giả tấn công thế giới công nghệ
Ngoài vấn đề thời gian, chi phí cho quá trình phát hiện chip giả cũng rất cao.
nhipcaudautu.vn
Máy sản xuất chip. Ảnh: VCG.
Ngoài vấn đề thời gian, chi phí cho quá trình phát hiện chip giả cũng rất cao.
Sự thiếu hụt chip toàn cầu đã làm tăng giá của các linh kiện và thiết bị điện tử, nhưng có một tác động tiêu cực khác mà nguồn cung thắt chặt có thể mang lại đó là chip giả.
Theo The Wall Street Journal, chip giả đang len lỏi khắp nơi, nhưng các công ty công nghệ vừa và nhỏ không đủ thời gian và kinh phí để kiểm tra, khiến thị trường ngày càng hỗn loạn.
|
| Chip giả phổ biến ở thị trường Trung Quốc, lan rộng ra nước ngoài. Ảnh: JCET Group. |
Trước đây, công ty lấy hàng từ nhà cung cấp quen thuộc nhưng chưa bao giờ gặp vấn đề về chất lượng. Tuy nhiên, vì thiếu hụt nguồn cung trầm trọng, đơn vị cung ứng chip đã lấy hàng từ các kênh khác để bù vào.
Từ đầu năm 2021, cơn khan chip đã lan rộng trên quy mô toàn cầu. Một số nhà sản xuất công nghệ lớn bắt đầu chấp nhận rủi ro và mua chip từ những nguồn hàng không rõ chất lượng. Mãi đến khi nhận hàng, họ mới phát hiện ra không ít lô hàng trong số đó là chip giả.
Do công nghệ sản xuất chip đã phát triển vượt bậc, cái gọi là chip giả bao gồm cả chip kém chất lượng, hàng cũ, hàng nhái và nhiều loại phức tạp khác. Vấn đề đặt ra với thị trường công nghệ toàn cầu bây giờ là "Ai sẽ tham gia vào chuỗi giao dịch chip giả? Ai sẽ trở thành nạn nhân chính của chúng? Và quan trọng hơn, những kẽ hở nào trên thị trường chip cho phép các phần tử bất hợp pháp lợi dụng cơ hội này?".
Sự thật về chip giả
Trên thị trường có 3 loại chip giả chính. Loại thứ nhất là những con chip cũ được tân trang lại. Theo nhà cung cấp chip Sun Zhenxiang, một số quốc gia có yêu cầu về tuổi thọ của thiết bị điện tử. Chúng cần được thay thế sau 3 - 5 năm sử dụng, ngay cả khi hiệu suất chip trong thiết bị vẫn ổn định. Những con chip được thay thế này sẽ được xuất khẩu sang Trung Quốc dưới dạng rác thải điện tử và sau đó được bán lại.
Khi đó, một số nhà sản xuất sẽ tái chế chip phế liệu, không đủ tiêu chuẩn, đóng gói thành "chip mới" để bán ra thị trường. Bằng cách này, chip giả dễ dàng xâm nhập vào chuỗi cung ứng điện tử vì có sẵn "hợp đồng".
Mô hình này tương tự thị trường "điện thoại tân trang". Tuy nhiên, việc "tân trang" chip phải trải qua nhiều quá trình thử nghiệm, kiểm tra, đảm bảo hiệu suất đáp ứng được tiêu chuẩn nhất định.
Loại thứ hai của chip giả, kém chất lượng là những lô hàng được "nâng cấp", phù phép thành chip mới. Sau khi tái chế chip cũ, họ xoá nhãn hiệu trên chip cũ rồi đổi thương hiệu thành chip cao cấp. Lợi nhuận của những lô hàng chip giả này từ đó cũng được nhân lên nhiều lần.
Loại cuối cùng là các nhà sản xuất bắt chước con chip gốc để tạo ra một sản phẩm trông tương tự và bán ra thị trường. Những con chip nhái này kém xa chip gốc về quy trình sản xuất và hiệu năng.
Nạn nhân của chip giả
Các nhà sản xuất sản phẩm điện tử nhỏ có nhiều khả năng mua phải chip giả. Những chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất nổi tiếng sẽ khó bị ảnh hưởng bởi những lô hàng kém chất lượng. Các nhà sản xuất lớn thường chọn đặt hàng từ trước và duy trì mối quan hệ hợp tác lâu dài với 2 hoặc 3 nhà cung cấp cố định. Những nhà cung cấp này thường yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn kỹ thuật, quản lý chuỗi cung ứng và thay thế phụ tùng.
Vài tháng gần đây, công ty sản xuất máy in 3D cho ngành sản xuất linh kiện điện tử BotFactory đã không tìm được nhà sản xuất chip phù hợp để mua vi mạch. Khi ngày giao sản phẩm đến gần, họ phải chọn một nhà cung cấp lạ trên nền tảng AliExpress. Kỹ sư trưởng Andrew Ippoliti tại BotFactory cho biết: sau khi nhận được lô hàng, nhiều chip trong lô đó trở nên vô dụng, không hoạt động ổn định.
Nạn nhân chính của chip giả là những nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn nhỏ và những thương hiệu công nghệ mới gia nhập thị trường. Mặc dù có quy mô nhỏ, các công ty này có thể tham gia vào các ngành công nghiệp quan trọng như quốc phòng, chăm sóc sức khoẻ và thậm chí cả ôtô. Cụ thể, Thượng viện Mỹ từng tuyên bố hơn 1 triệu chip giả đã được sử dụng trong các trang thiết bị của lực lượng Không quân, Hải quân và Lực lượng Hoạt động Đặc biệt hồi 2012.
Thế khó của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong cuộc chiến chip giả là sau khi nhận được chip, họ sẽ sử dụng các công cụ để kiểm tra xem hiệu suất có đủ tiêu chuẩn không. Tuy nhiên, do lượng đặt hàng gấp rút và tình trạng thiếu chip ngày càng lan rộng, một số nhà sản xuất nới lỏng việc kiểm tra chất lượng đầu vào.
Nhà nghiên cứu về các sản phẩm điện tử giả Diganta Das tại Đại học Maryland cho biết: trên thực tế, hầu hết công ty đều nhận thức rõ sự cần thiết phải thận trọng khi mua chip từ các nhà phân phối. Tuy nhiên, quy trình kiểm tra thường kéo dài từ một đến hai tuần, cùng với nhiều đơn đặt hàng phải giao gấp nên một số nhà sản xuất dễ bỏ qua quy trình nghiêm ngặt này.
|
Ngoài việc tốn thời gian, giá thành của quá trình phát hiện chip giả cũng rất cao. Giám đốc hoạt động Ian Walker của Princeps Electronics - nhà phân phối chip nổi tiếng của Anh, cho biết nhu cầu kiểm tra điện đã tăng gần gấp 4 lần trong năm nay. Thử nghiệm điện thường có thể phát hiện hiệu suất cách điện của thiết bị và trạng thái hoạt động của thiết bị. Tuy nhiên, những thử nghiệm chuyên nghiệp đòi hỏi các kỹ sư chuyên môn cao. Điều đó đồng nghĩa các nhà sản xuất phải trả hàng chục nghìn USD để xác minh xem một chip trị giá 3 USD có đủ tiêu chuẩn hay không.
"Hiện tại, rất khó để chúng tôi phát hiện chip giả một cách hiệu quả và rẻ tiền", ông Ian Walker nói.
Ngoài ra, việc giám sát thị trường chip giả cũng không hề dễ dàng. “Hầu hết công ty đều gặp phải chip giả 3 lần mỗi năm”, Giám đốc cấp cao về linh kiện điện tử Michael Ford của Aegis Software cho biết.
Khi đó, những nhà sản xuất bị hại thường không muốn công khai thừa nhận rằng họ đã bị lừa. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đế danh tiếng của công ty. Vì vậy việc giám sát thị trường chip giả càng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt một số phi vụ mang tính chất xuyên quốc gia.
