Nếu bạn là kỹ thuật viên máy tính chắc hẳn bạn biết mỡ silicon và tản nhiệt vàng lỏng? Có thể bạn chỉ biết đây là những chất làm mát phổ biến hay được sử dụng trong hệ thống máy tính mà không biết đến sự khác biệt giữa mỡ silicon và tản nhiệt vàng lỏng ( kim loại lỏng )
Hôm nay tôi xin chia sẻmột số kiến thức liên quan đến chất làm mát và sự khác biệt giữa hai loại chất làm mát phổ biến: chất làm mát dạng mỡ silicon và chất làm mát kim loại lỏng (liquid metal) mà chúng ta thường nghe đến nhưng không sử dụng thường xuyên.
Trước tiên, chúng ta sẽ nói về chất làm mát mỡ silicon. Hiện nay, silicon là chất làm mát phổ biến nhất, đặc biệt là cho vi xử lý (CPU), thông thường khi mua một bộ làm mát, người ta sẽ thường đi kèm với silicon.
Có một số bạn từng hiểu lầm về mỡ silicon là càng thoa nhiều thì hiệu quả làm mát càng tốt. Thực tế vai trò của mỡ silicon là làm cho bề mặt tiếp xúc giữa hệ thống tản nhiệt và phần trên của CPU khớp với nhau hơn. Giữa bề mặt tiếp xúc giữa thiết bị làm mát và phần trên của CPU có rất nhiều khe hở mà mắt thường không nhìn thấy. Vì vậy, trong điều kiện đảm bảo mỡ silicon này sẽ lấp đầy các khe hở giữa phần trên của CPU và bề mặt của thiết bị làm mát, lúc này lớp silicon dẫn nhiệt càng mỏng càng tốt. Rõ ràng là mỡ silicon được sử dụng để lấp đầy các khoảng trống, vì vậy không phải là càng thoa nhiều thì càng tốt, thậm chí đôi khi còn có thể có tác dụng ngược.
Một thông tin nữa mà các bạn có thể quan tâm đó là hệ số dẫn nhiệt của mỡ silicon. Ngay cả với người dùng mới có thể dễ dàng đánh giá hiệu suất của silicon bằng cách tra cứu hệ số dẫn nhiệt của nó (đơn vị là W/m·K). Hệ số này mô tả khả năng dẫn nhiệt trong điều kiện ổn định, với diện tích và độ dày đơn vị, và hiệu chênh lệch nhiệt độ đơn vị. Hệ số càng lớn, thì hiệu quả làm mát thường càng tốt.
Các sản phẩm silicon giá rẻ thường có hệ số dẫn nhiệt không cao, đủ để đáp ứng nhu cầu cơ bản, không overclocking. Người dùng cần tản nhiệt tốt hơn sẽ chọn silicon cao cấp với hệ số dẫn nhiệt cao, mặc dù giá cả hơi đắt, nhưng thực sự có thể giúp giảm nhiệt độ của CPU.
Tiếp theo, chúng ta sẽ nói về chất làm mát kim loại lỏng (liquid metal). Sự khác biệt lớn nhất giữa chất làm mát kim loại lỏng và mỡ silicon là về mặt chất liệu. Liquid metal được làm từ kim loại trong trạng thái lỏng và có hiệu suất dẫn nhiệt xuất sắc hơn so với mỡ silicon.
Mặc dù liquid metal có hiệu suất dẫn nhiệt tốt hơn, nhưng chất làm mát này không phổ biến bằng mỡ silicon, chủ yếu là do tính thẩm thấu mạnh của liquid metal.
Liquid metal có thể sẽ dần thẩm thấu vào vỏ CPU và bộ làm mát, mặc dù không gây hại cho vi mạch CPU, nhưng có thể làm nhãn CPU trở nên mờ đi, đây là một vấn đề đối với người dùng có ý định bán lại sản phẩm cũ.
Ngoài ra, việc sử dụng liquid metal cũng cần có tay nghề cao hơn về kỹ thuật , nếu sử dụng quá nhiều có thể làm tràn và gây hư hỏng bo mạch chủ, đặc biệt là trên các máy tính xách tay, khi hoạt động ở tải cao và nhiệt độ cao, có thể dễ dàng tràn ra.
Sản phẩm sử dụng chất làm mát kim loại lỏng (liquid metal) hiện nay là khá hiếm. Trước đây, hầu hết các vi xử lý (CPU) đều sử dụng công nghệ làm mát bằng mỡ silicon , nên hầu hết với anh em kỹ thuật viên khi bảo trì thường sẽ "mở nắp CPU và thay bằng liquid metal" khi họ muốn nâng cao hiệu suất tản nhiệt. Tuy nhiên, hiện nay, hầu hết các vi xử lý đều sử dụng công nghệ làm mát bằng hàn nhiệt, công nghệ này gây khó khăn cho việc mở nắp và thay liquid metal. Hành động thay liquid metal tiềm ẩn nhiều nguy cơ cao, có thể gây hỏng vi xử lý. Vì vậy, nhiều nhà sản xuất không khuyến nghị người dùng thông thường sử dụng phương pháp này.
Hôm nay tôi xin chia sẻmột số kiến thức liên quan đến chất làm mát và sự khác biệt giữa hai loại chất làm mát phổ biến: chất làm mát dạng mỡ silicon và chất làm mát kim loại lỏng (liquid metal) mà chúng ta thường nghe đến nhưng không sử dụng thường xuyên.
Có một số bạn từng hiểu lầm về mỡ silicon là càng thoa nhiều thì hiệu quả làm mát càng tốt. Thực tế vai trò của mỡ silicon là làm cho bề mặt tiếp xúc giữa hệ thống tản nhiệt và phần trên của CPU khớp với nhau hơn. Giữa bề mặt tiếp xúc giữa thiết bị làm mát và phần trên của CPU có rất nhiều khe hở mà mắt thường không nhìn thấy. Vì vậy, trong điều kiện đảm bảo mỡ silicon này sẽ lấp đầy các khe hở giữa phần trên của CPU và bề mặt của thiết bị làm mát, lúc này lớp silicon dẫn nhiệt càng mỏng càng tốt. Rõ ràng là mỡ silicon được sử dụng để lấp đầy các khoảng trống, vì vậy không phải là càng thoa nhiều thì càng tốt, thậm chí đôi khi còn có thể có tác dụng ngược.
Một thông tin nữa mà các bạn có thể quan tâm đó là hệ số dẫn nhiệt của mỡ silicon. Ngay cả với người dùng mới có thể dễ dàng đánh giá hiệu suất của silicon bằng cách tra cứu hệ số dẫn nhiệt của nó (đơn vị là W/m·K). Hệ số này mô tả khả năng dẫn nhiệt trong điều kiện ổn định, với diện tích và độ dày đơn vị, và hiệu chênh lệch nhiệt độ đơn vị. Hệ số càng lớn, thì hiệu quả làm mát thường càng tốt.
Các sản phẩm silicon giá rẻ thường có hệ số dẫn nhiệt không cao, đủ để đáp ứng nhu cầu cơ bản, không overclocking. Người dùng cần tản nhiệt tốt hơn sẽ chọn silicon cao cấp với hệ số dẫn nhiệt cao, mặc dù giá cả hơi đắt, nhưng thực sự có thể giúp giảm nhiệt độ của CPU.
Mặc dù liquid metal có hiệu suất dẫn nhiệt tốt hơn, nhưng chất làm mát này không phổ biến bằng mỡ silicon, chủ yếu là do tính thẩm thấu mạnh của liquid metal.
Liquid metal có thể sẽ dần thẩm thấu vào vỏ CPU và bộ làm mát, mặc dù không gây hại cho vi mạch CPU, nhưng có thể làm nhãn CPU trở nên mờ đi, đây là một vấn đề đối với người dùng có ý định bán lại sản phẩm cũ.
Ngoài ra, việc sử dụng liquid metal cũng cần có tay nghề cao hơn về kỹ thuật , nếu sử dụng quá nhiều có thể làm tràn và gây hư hỏng bo mạch chủ, đặc biệt là trên các máy tính xách tay, khi hoạt động ở tải cao và nhiệt độ cao, có thể dễ dàng tràn ra.
Sản phẩm sử dụng chất làm mát kim loại lỏng (liquid metal) hiện nay là khá hiếm. Trước đây, hầu hết các vi xử lý (CPU) đều sử dụng công nghệ làm mát bằng mỡ silicon , nên hầu hết với anh em kỹ thuật viên khi bảo trì thường sẽ "mở nắp CPU và thay bằng liquid metal" khi họ muốn nâng cao hiệu suất tản nhiệt. Tuy nhiên, hiện nay, hầu hết các vi xử lý đều sử dụng công nghệ làm mát bằng hàn nhiệt, công nghệ này gây khó khăn cho việc mở nắp và thay liquid metal. Hành động thay liquid metal tiềm ẩn nhiều nguy cơ cao, có thể gây hỏng vi xử lý. Vì vậy, nhiều nhà sản xuất không khuyến nghị người dùng thông thường sử dụng phương pháp này.
