Nói ngắn gọn thì, tôi nghĩ nó là một sự thành công lớn. Sẽ có người phản đối rằng: “Ba năm trung học, ba năm cao trung, cộng thêm hai năm Đại học nữa là tổng cộng 8 năm học tiếng Anh, thế nhưng mà ở Nhật vẫn có cả khối người không đặt nổi một câu tiếng Anh chỉn chu. Vậy thì phải gọi là một thất bại chứ sao lại thành công?” Đây cũng là ý kiến phổ biến của số đông, tuy nhiên ý kiến này không phản ánh sự thật mà chẳng qua chỉ là một trong những lời chỉ trích vô căn cứ đối với nền giáo dục Nhật Bản mà thôi.
Ở trường cấp hai, một tuần học sinh được học tiếng Anh khoảng ba tiếng, lên cao trung (cấp ba) thì lượng thời gian này có tăng lên một chút, nhưng không có nghĩa là chúng được học mỗi ngày. Ở Đại học, trừ các chuyên ngành Ngoại ngữ, thời lượng này còn thê thảm hơn, chỉ khoảng hai buổi một tuần.
Bất kỳ ngôn ngữ nào cũng vậy thôi, giai đoạn bản lề chính là lúc bạn mới bắt đầu học, là lúc mà bạn cần phải đầu tư rất nhiều công sức để học thì mới có thể tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả. Học sinh Nhật Bản học tiếng Anh cách ngày, thời gian biểu đó cho chúng thời gian tự ôn lại những kiến thức đã học, và đó cũng là việc mà chúng nên làm để cải thiện năng lực tiếng Anh. Thế nhưng, thực tế thì lại khác, phần lớn học sinh Nhật Bản dành thời gian sau giờ học để đi học thêm và rất ít đoái hoài đến môn tiếng Anh.
Tuy nhiên nói đi cũng phải nói lại, dù cho nền giáo dục Nhật Bản có cách dạy tiếng Anh phân tán và kém hiệu quả như thế, nhưng nhiều người Nhật vẫn có thể dùng tiếng Nhật để giao tiếp, dù chỉ là tiếng bồi và không phải ai cũng có thể nói lưu loát một câu hoàn chỉnh. Ngoài ra, người Nhật cũng có thể đọc được các loại văn bản tiếng Anh đơn giản, đối với tôi mà nói thì đây là một kết quả khả quan ngoài mong đợi và là bằng chứng thực tế nhất cho thấy việc giáo dục tiếng Anh ở Nhật là một sự thành công lớn.
Tôi dám khẳng định, nếu học sinh cấp hai và cao trung được học tiếng Anh một tiếng mỗi ngày thì trình độ tiếng Anh của người Nhật sẽ còn cải thiện ghê gớm hơn nữa.
Dịch:
Hoàng Duy Khang