Thảo Luận Game  Cờ vây - Go và ý nghĩa của Cờ vây trong cuộc sống

tramanh89xd
Intelligence-artificielle-AlphaGo-Zero-nouveau-champion-du-jeu-de-go.png

Tình cờ mình biết tới môn cờ này khi xem phim cổ trang của Trung Quốc, rồi thì xem phim hoạt hình Hikaru No Go. Ở Việt Nam thì cũng khá ít người chơi môn này. Nhưng nó có nhiều cái hay mà không thể phủ nhận.
Luật chơi thì rất đơn giản, chỉ có 2 quân đen và trắng, đặt ở vị trí nào trên bàn cờ tùy ý. Nhưng để chơi có chiến thuật, chiến lược và chơi như thế nào thì lại rất khó. Bàn cờ vây tiêu chuẩn là bàn 19x19 (tượng trưng cho 361 điểm ~ 1 năm ). Cờ vây có rất nhiều biến thể, nhiều hơn bất kỳ môn cờ nào khác. Gần đây thì với sự xuất hiện của AI (AlphaGo) nên máy tính đã đánh bại con người ở môn này.

Kinh nghiệm chơi cờ vây:
✔ Một là không ham thắng
✔ Hai là đánh phải thư thả
✔ Ba là công địch nhưng không quên củng cố bên mình
✔ Bốn là chịu mất quân để tranh tiên
✔ Năm là thả cái nhỏ để được cái lớn
✔ Sáu là thấy nguy thì bỏ
✔ Bảy là cẩn thận không hối hả
✔ Tám là ra quân cần tương ứng
✔ Chín là nếu địch mạnh thì phải tự bảo vệ mình
✔ Mười là thế yếu thì cố thủ hoà

88101525_1573029792844514_5182277977093701632_n.png

Hình ảnh một ván cờ đang chơi.

Khi bạn thật sự chơi nghiêm túc một ván cờ, bạn sẽ thấy được cái hay của nó. Chơi cờ là vừa luyện trí, vừa luyện tâm. Ở các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc họ có tổ chức kỳ thi để lên chuyên nghiệp. Cờ vây chuyên nghiệp khác với cờ vây nghiệp dư.
Biểu đồ đẳng cấp cờ vây nghiệp dư: từ trình độ 20k(kyu) ➡ ... ➡ 3k ➡ 2k ➡ 1k ➡ 1d(dan) ➡ 2d ➡ ... ➡ 9d.
Biểu đồ đẳng cấp cờ vây chuyên nghiệp: từ trình độ 1p(dan professional) ➡ 2p ➡ ... ➡ 9p.


Các bạn có thể chơi cờ online trên các mạng như KGS, Wbaduk, IGS.
Bạn nào có hứng thú thì có thể comment, hoặc inbox cho mình nhé. Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết của mình.
 
Trả lời

boyfriend

Búa Gỗ Đôi
Hihi, ok, để rảnh mình hướng dẫn nhé. Giờ mình đang bận xíu. Mới chơi thì mình sẽ chơi bàn 9x9 trước.
cảm ơn bạn nhiều
 

tramanh89xd

Moderator
Thành viên BQT
Loại cờ này cũng hay. Nhiều nước biến hơn các loại cờ khác 2x10^170. Không được phổ biến rộng rãi trong giới người Việt. Thỉnh thoảng tôi chơi cờ này với con tôi. Tốn nhiều thời giờ cho mỗi ván cờ này.
Hi vọng có dịp giao lưu 1 ván cờ online với bác. ^^
 

tramanh89xd

Moderator
Thành viên BQT
@boyfriend : mỗi hôm 1 ít.
Cờ Vây được chơi trên bàn cờ với 1 lưới gồm 19 đường ngang dọc. Hình 1 làm một bàn cờ trống. Có chín điểm được đánh dấu trên bàn cờ gọi là sao. Đó là các điểm để người chơi dễ định hướng trên bàn cờ, và cũng là điểm để đặt thêm quân trong những ván cờ chấp.

go_a-complete-introduction-to-the-game_figure_1.png

Hình 1: Bàn Cờ Vây cỡ chuẩn 19x19

Các quân cờ gồm 2 màu trắng và đen hình thấu kính lồi hai mặt, thường làm bằng nhựa hoặc bằng thủy tinh. Với các bộ cờ rất đắt tiền, quân trắng thường được làm bằng vỏ sò và quân đen làm bằng đá phiến. Một bộ cờ có 181 quân đen và 180 quân trắng. Tổng cộng là 361 quân tương ứng với số giao điểm trên bàn cờ cỡ chuẩn 19x19. Theo phong tục, các quân cờ chưa dùng tới sẽ đặt trong 1 bát gỗ bên cạnh bàn cờ ở phía bên phải của bạn.

Ván cờ được chơi như thế nào

Khi bắt đầu ván cờ, bàn cờ sẽ trống trơn. Một người chơi sẽ cầm quân đen và một người khác cầm trắng. Người cầm đen sẽ đi đầu tiên bằng cách đặt quân vào giao điểm trên bàn. Mặc dù, bạn có thể đặt quân ở bất kỳ giao điểm nào, nhưng thông thường nước cờ thường nằm ở góc gần điểm sao. Một khi đã đặt xuống bàn, quân cờ sẽ không di chuyển nữa trừ khi nó bị bắt và bị lấy ra khỏi bàn. Hình 2 mô tả một khai cuộc thông thường. Đen chơi nước đầu tiên ở 1, góc trên bên phải, và trắng chơi ở 2, góc dưới bên trái. Sau đó hai bên lần lượt tiếp tục từ 2 đến 6. Hãy để ý rằng trong khai cuộc không bên nào chơi quá xa so với góc.
go_a-complete-introduction-to-the-game_figure2.png

Hình 2: Khai cuộc trong Cờ Vây

Bốn luật căn bản

1.Các quân cờ được đặt tại các giao điểm trên bàn cờ.
2.Quân cờ không di chuyển sau khi đã đặt xuống bàn.
3.Người cầm đen chơi trước.
4.Đen và Trắng lần lượt đặt, mỗi lần 1 quân xuống bàn cờ.

Hình 3 thể hiện phần khai cuộc của một ván cờ khác. Sau khi Đen chơi 5, Trắng chơi 6 ở biên, và Đen nhảy ra trung tâm với 7. Đây là phương pháp khai cuộc thông thường: Mỗi bên lần lượt chiếm góc, và chiếm biên, rồi dựa vào đó phát triển ra trung tâm bàn cờ.
go_a-complete-introduction-to-the-game_figure3.png

Hình 3: Một khai cuộc khác
Nguồn: thuviencovay
 

tramanh89xd

Moderator
Thành viên BQT
Mục tiêu của Cờ Vây là vây đất. Cuối mỗi ván cờ, bên nào vây được nhiều lãnh thổ hơn là người chiến thắng.

Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ xem làm sao để chiếm lãnh thổ trong một ván cờ trên bàn 9x9. Mặc dù một ván cờ trên bàn 9x9 không có những chiến lược phức tạp như trên bàn 19x19, luật chơi và chiến thuật của chúng (và các kích thước bàn khác) là giống nhau. Tôi khuyên các bạn nên thành thạo luật chơi bằng những ván cờ trên bàn 9x9 trước khi chơi trên bàn chuẩn 19x19.

Trong hình 1, Đen chơi đầu tiên ở điểm 4-4 trên bàn cờ, sau đó tới lượt Trắng. Chúng ta có thể thấy từng người một đặt quân lên bàn cờ.

Cho tới nước thứ 6, chúng ta có thể thấy lãnh thổ của Đen và Trắng dần dần được hình thành. Đen chiếm lãnh thổ bên phải còn Trắng chiếm lãnh thổ bên trái.
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_1.png

Hình 1
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_2.png

Hình 2

Sau khi 2 người chơi đã định hình được vùng lãnh thổ của mình, họ có 2 chiến lược cơ bản để lựa chọn. Thứ nhất là làm tăng đất của mình đồng thời làm giảm đất của đối thủ. Thứ hai là đả nhập vào lãnh thổ của đối thủ đã chiếm đóng.

Đen 7 trong hình 2 thuộc dạng chiến lược thứ nhất: Đen mở rộng lãnh thổ của mình ở phía dưới phải đồng thời ngăn chặn Trắng mở rộng lãnh thổ bằng nước đi ở điểm ‘a’. Trắng phải bảo vệ với 8 để chặn sự xâm nhập của Đen vào lãnh thổ của mình ở bên trái. Sau đó, Đen củng cố lãnh thổ của mình ở bên phải với 9.
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_3.png

Hình 3
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_4.png

Hình 4

Bây giờ tới lượt Trắng mở rộng lãnh thổ của mình. Đầu tiên Trắng mở rộng lãnh thổ ở trung tâm với 10 và 12 trong hình 3, rồi sau đó mở rộng lãnh thổ ở góc trên trái với 14. Đen bảo vệ lãnh thổ của mình ở trên phải với 15. Sau đó, những điểm xung quanh điểm ‘a’ cần phải được xác định.

Những nước từ Trắng 16 tới Đen 19 trong hình 4 là những nước đi chuẩn mực. Những nước tương tự được chơi ở biên dưới với Trắng 20 tới Đen 23. Bằng cách chơi những nước như vậy, Trắng mở rộng lãnh thổ của mình đồng thời giảm đất của Đen.

Trắng 24 tới 26 trong hình 5 là những nước đi cuối cùng. Bây giờ chúng ta đã có thể xác định được người thắng. Trong trường hợp này, đếm đất để tính điểm tương đối dễ.
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_5.png

Hình 5
go_a-complete-introduction-to-the-game_9x9_6.png

Hình 6

Lãnh thổ của Đen bao gồm tất cả những giao điểm trống chiếm được bên phải, còn lãnh thổ của Trắng là những giao điểm trống nằm bên trái. Cụ thể hơn, lãnh thổ của Đen là tất những điểm đánh dấu tròn bên tay phải trong hình 6 và lãnh thổ của Trắng là tất cả những điểm vuông bên tay trái. Sau khi đếm trong hình, chúng ta thấy Đen có 28 điểm, còn Trắng có 27 điểm, như vậy Đen thắng 1 điểm. Ghi nhớ rằng những điểm có quân Đen và Trắng không được tính.

Ván cờ trên đây rất đơn giản và chưa có ví dụ về các luật khác của trò chơi. Tuy nhiên, nó có thể mô tả rất rõ ràng mục đích của một ván Cờ Vây. Các luật khác của Cờ Vây sẽ được trình bày trong những phần sau.
Nguồn thuviencovay
 

tramanh89xd

Moderator
Thành viên BQT
Trong phần này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về luật bắt quân trong Cờ Vây. Tôi sẽ trình bày về việc vây bắt một quân hoặc nhóm quân trong một ván cờ như thế nào, và sau đó sẽ có một vài bài tập đơn giản.

Quân trắng trong hình 1 nằm ở giữa bàn cờ có 4 khí xung quanh, là 4 điểm ‘a’ trong hình 2. Nếu Đen có cả 4 điểm này thì sẽ bắt được 1 quân trắng. Ví dụ vì Đen đã chặn được 3 khí trong hình 3, nên Đen có thể bắt được quân trắng nếu nước tiếp theo đến lượt mình. Trong tình huống này, bên Trắng đang bị đánh bắt (atari). Đen bắt quân trắng với Đen 1 trong hình 4. Kết quả được thể hiện trong hình 5.

Untitled1.png

Untitled2.png


Quân trắng nằm ở trên biên trong hình 6 có 3 khí, là những điểm ‘a’ trong hình 7. Nếu Đen chặn được 2 khí, quân tắng sẽ bị đánh bắt (atari) như trong hình 8. Đen 1 trong hình 9 sẽ bắt quân trắng và kết quả được thể hiện trong hình 10.

Untitled.png

Untitled3.png


Quân trắng nằm trong góc ở hình 11 chỉ có 2 khí là những điểm ‘a’ trong hình 12. Nếu Đen chặn được 1 khí, quân trắng sẽ bị đánh bắt như trong hình 13. Đen 1 trong hình 14 sẽ bắt quân trắng và kết quả được thể hiện trong hình 15.

Untitled4.png

Untitled5.png


Bạn có thể bắt được nhiều hơn 1 quân nếu bạn vây được tất cả các khí. Sau đây là một vài ví dụ.
Trong hình 16, có 3 nhóm hai quân trắng bị đánh bắt (atari). Đen có thể bắt những nhóm quân đó như trong hình 17 và hình 18 thể hiện kết quả.
Untitled6.png

chap2_diagram18.png

Dù một nhóm quân có rất nhiều quân với bất kỳ hình dạng như thế nào, nó vẫn có thể bị bắt nếu tất cả khí bị chẹn. Trong hình 19 có 4 ví dụ như vậy. Đen 1 bắt 12 quân ở góc trên trái, 4 quân ở góc dưới trái, 3 quân ở góc trên phải và 3 quân ở góc dưới phải.
Khi bạn bắt được quân trong một ván cờ, bạn sẽ để chúng riêng ra một nơi, thường là trong nắp của bát đựng cờ của mình. Sau khi ván cờ kết thúc, bạn sẽ đặt chúng lại vào đất của đối phương.

chap2_diagram19.png
Nguồn thuviencovay
 

tramanh89xd

Moderator
Thành viên BQT
Bây giờ chúng ta sẽ cùng tìm hiểu việc bắt quân thực sự trong một ván cờ. Sau khi Đen chơi 3 ở trong hình 1, Trắng xâm nhập vào vùng ảnh hưởng của Đen với 4. Đen 10 dọa bắt quân Đen 7. Lúc này quân Đen 7 chỉ còn 1 khí. Nếu Đen không chơi ở ‘a’, Trắng sẽ chơi ở đây và bắt được một quân Đen.
Đen chơi 11 trong hình 2, để chống bị bắt một quân. Thế nhưng sau đó, Trắng lại dọa bắt một quân đen khác với 12. Vì quân này không thể cứu được, Đen sẽ hi sinh quân này và dùng nó để đánh bắt ngược lại quân Trắng với 13 trong hình 3. Trắng sẽ bắt quân đen với 14 và bỏ nó vào nắp của mình. Sau đó, Đen sẽ đánh bắt hai quân trắng với 15. Sau đó, Đen có thể bắt 2 quân này bằng cách chơi tại ‘a’.

Hình 1
chap2_9x9_fig1.png
Hình 2
1585974227247.png


Hình 3
1585962628600.png


Trắng sẽ củng cố phần lãnh thổ bên trái của mình với 16 trong hình 4, sau đó Đen sẽ mở rộng lãnh thổ bên phải của mình với 17, 19 và 21. Loạt nước đi từ trắng 22 đến đen 25 chúng ta đã nhìn thấy trong phần trước.

Hình 4
1585973869708.png
Hình 5
1585973881827.png

Hình 6
1585973893671.png

Trắng 26 trong hình 4 bắt buộc Đen phải bắt 2 quân trắng với 27 trong hình 5 và bỏ vào nắp của mình. Trắng 28 đến 30 mỗi nước thu nhỏ được đất của Đen 1 điểm. Đen 31 sau đó dọa bắt 2 quân trắng 26 và 30, vì vậy Trắng phải nối lại ở 32. cuối cùng đen 33 thu nhỏ được đất bên trái của Trắng thêm 1 điểm nữa. Ván cờ kết thúc khi Trắng chặn lại ở 34.
Hình 6 thể hiện trạng thái của ván cờ khi kết thúc. Trắng bắt được 1 quân đen, còn Đen bắt được 2 quân trắng.
Hình 7
1585973916295.png
Hình 8
1585973925979.png

Trong hình 7, mỗi bên trao trả tù binh vào đất của nhau. Đen đặt 2 quân vào đất Trắng trong khi Trắng đặt 1 quân vào đất Đen (những quân được đánh dấu).
Có một tục lệ là mỗi người sẽ sắp xếp lại phần lãnh thổ của mình để việc tính điểm được dễ dàng và nhanh chóng hơn. Sau khi Đen di chuyển 3 quân đen và Trắng di chuyển 2 trắng chúng ta có hình 8. Việc tính điểm bây giờ thật dễ dàng.
Đen có 23 điểm, còn Trắng có 24 điểm. Như vậy, Trắng thắng 1 điểm.

Câu hỏi
Ở đây chúng ta có một vài câu hỏi để cùng suy nghĩ. Hãy cố gắng tự trả lời trước khi xem đáp án ở phần sau:

Câu hỏi 1: Sau trắng 12 ở hình 2, tại sao Đen không cứu một quân đen?
Câu hỏi 2: Sau đen 15 ở hình 3, có vẻ như Trắng có thể cứu 2 quân bị đánh bắt bằng cách kéo ra ở ‘a’, vì sao Trắng đã không làm vậy?
Câu hỏi 3: Đen 25 ở trong hình 4 có cần thiết không?
Trả lời
Trả lời 1:
nếu Đen cố chơi 1 trong hình 20, Trắng sẽ chặn ở 2 và Đen vẫn bị đánh bắt. nếu Đen cố chạy tiếp với 3 và dọa bắt quân trắng đánh dấu, Trắng sẽ chẹn nốt khí còn lại và ăn 3 quân đen với 4.
Hình 20
1585973984324.png
Hình 21
1585973992757.png

Hình 22
chap2_9x9_dia22.png

Trả lời 2: Trắng không thể thoát được trừ khi Đen mắc sai lầm lớn. Khi Trắng kéo dài với 1 trong hình 21, Đen phải ép với 2. Trắng không có cách nào kéo dài khí sau khi Đen chơi 4. Nếu Trắng đánh 5, Đen dọa bắt với 6 và bắt cả nhóm quân với 8.

Tuy nhiên, nếu Đen chơi 2 từ phía ngoài với 2 trong hình 22, Trắng sẽ bẻ ở 3 và 2 quân đánh dấu chỉ còn 2 khí, trong khi nhóm quân trắng có tới 3 khí. Trắng sẽ bắt được nhóm quân đen trước với trắng 5 và 7.
Trả lời 3: Đen phải phòng thủ với 25. Nếu Đen bỏ qua, Trắng sẽ dọa bắt quân đánh dấu với 1 trong hình 23. Nếu Đen cố chạy với 2 và 4, Trắng sẽ ép tiếp với 3 và 5, Đen sẽ bị ép chạy vào góc và không thể kéo dài khí thêm được nữa, Trắng bắt được 4 quân với 7.
chap2_9x9_dia23.png
Nguồn: thuviencovay