Vn-Z.vn Ngày 10 tháng 12 năm 2024, Wi-Fi – công nghệ chúng ta sử dụng hàng ngày nhưng rất ít người chú ý đến việc công nghệ này đã phát triển đến thế hệ nào rồi.
Gần đây, khi lướt tin tức, tôi phát hiện rằng tiêu chuẩn Wi-Fi 8 đã bắt đầu được đề xuất. Điều đáng chú ý là tiêu chuẩn mới này không còn chỉ tập trung vào các thông số kỹ thuật, mà thay vào đó nhấn mạnh trải nghiệm người dùng.
Từ “cuộc đua thông số” của Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7
Trước đây, từ Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7, các phiên bản này đều tập trung vào việc nâng cao hiệu suất. Tốc độ truyền tải, băng tần, và độ rộng kênh không ngừng được cải thiện. Nhưng đến Wi-Fi 7, mọi thứ dường như chững lại.
Nguyên nhân chính là do khoảng cách giữa thông số lý thuyết và trải nghiệm thực tế ngày càng lớn. Khi Wi-Fi 7 ra mắt, các thông số kỹ thuật nghe rất ấn tượng, như tốc độ tối đa lên đến 46Gbps, nhanh gấp 4 lần Wi-Fi 6 (9.6Gbps). Tuy nhiên, thực tế không như mong đợi.
Lý do Wi-Fi 7 không như kỳ vọng
• Tần số 6GHz bị giới hạn: Một trong những nâng cấp quan trọng nhất của Wi-Fi 7 là hỗ trợ băng tần 6GHz, nhưng ở một số quốc gia như Trung Quốc, phần lớn băng tần này đã được phân bổ cho 5G và 6G. Điều này khiến Wi-Fi 7 mất đi lợi thế lớn nhất của mình.
• Độ rộng kênh bị giới hạn: Khi không thể sử dụng tần số 6GHz, độ rộng kênh tối đa 320MHz mà Wi-Fi 7 hỗ trợ cũng không được khai thác.
Trên Wi-Fi 7, “đường cao tốc” để truyền dữ liệu đã được bổ sung thêm một tuyến mới, đó là băng tần 6GHz (5925MHz-7125MHz).
Hơn nữa, tuyến đường mới này còn rộng hơn so với các tuyến trước đây, vì vậy băng thông kênh tối đa của Wi-Fi 7 đã được tăng từ 160MHz trên Wi-Fi 6 lên đến 320MHz.
Ngoài ra, hai tính năng mới khác của Wi-Fi 7 – QAM 4096 (kỹ thuật điều chế tín hiệu) và MLO (đa liên kết) – cũng không mang lại hiệu quả như mong đợi. Ví dụ:
• QAM 4096 yêu cầu khoảng cách giữa thiết bị và router rất gần để đạt hiệu suất tối đa, khiến tính năng này khó áp dụng trong thực tế.
• MLO lại gặp phải vấn đề tương thích giữa các hãng chip, dẫn đến mất kết nối hoặc tốc độ mạng không ổn định.
Việc mở rộng “đường cao tốc” còn có nghĩa là có thể phân chia thêm nhiều “làn đường”, cho phép nhiều “phương tiện” lưu thông hơn, và tốc độ truyền tải dữ liệu cũng tăng lên tương ứng.
Ngoài việc nâng cao giới hạn tối đa này, Wi-Fi 7 còn sử dụng các phương pháp khác để cải thiện tốc độ truyền tải dữ liệu trong các tình huống hàng ngày.
Một trong những công nghệ điều chế tín hiệu quan trọng, gọi là QAM (Điều chế biên độ vuông góc), có thể nâng cao tốc độ truyền dữ liệu. Giá trị QAM càng lớn, lượng dữ liệu truyền được trong cùng một khoảng thời gian càng nhiều.
Ví dụ, khi router của bạn giao tiếp với điện thoại, chuẩn Wi-Fi 6 có thể sử dụng tín hiệu không dây để xác định 1.024 vùng QAM. Tuy nhiên, với Wi-Fi 7, con số này được nâng lên đến 4.096 vùng QAM.
Nghe qua thì có lẽ bạn sẽ cảm thấy “ngộp thở” vì quá phức tạp, nhưng lợi ích mang lại là các điểm tọa độ được xác định chi tiết hơn, giúp tăng khoảng 20% tốc độ truyền dữ liệu trên lý thuyết, và tương ứng, tốc độ mạng cũng nhanh hơn.
Chưa dừng lại ở đó, Wi-Fi 7 còn hỗ trợ công nghệ MLO (Đa liên kết hoạt động), cho phép truyền dữ liệu đồng thời qua nhiều băng tần hoặc nhiều kênh trong cùng một băng tần, giúp tốc độ mạng “tăng gấp bội”.
Hiểu đơn giản, nếu trước đây với Wi-Fi, bạn thường chỉ có thể kết nối với một trong hai băng tần 2.4GHz hoặc 5GHz, thì với MLO, mọi thứ thay đổi.
Hơn nữa, MLO (đa liên kết hoạt động) có thể cho phép điện thoại và các thiết bị khác của bạn đồng thời sử dụng băng thông từ hai hoặc nhiều băng tần, giúp cộng dồn tốc độ mạng.
Trên thực tế, nếu router và thiết bị kết nối của bạn có cấu hình đủ cao, Wi-Fi 7 còn có thể kích hoạt các băng tần “ẩn” trong dải 5GHz, chẳng hạn như 5.2GHz và 5.8GHz để kết hợp (MLO hai băng tần 5G). Thậm chí, nó còn có khả năng cộng gộp tốc độ từ ba băng tần 2.4GHz + 5GHz + 6GHz, mang lại một trải nghiệm mạng vượt trội.
Nhưng sau khi một số người tiêu dùng thực sự sử dụng Wi-Fi 7, họ phát hiện ra có điều gì đó không ổn. Thậm chí, một số router Wi-Fi 7 ra mắt sớm vào năm 2023 còn không tương thích với tiêu chuẩn chính thức của Wi-Fi 7, vốn được hoàn thiện vào tháng 1/2024.
Tại Trung Quốc đối với phần băng tần 6GHz (500MHz, từ 5925MHz-6425MHz), hiện vẫn đang được sử dụng bởi ít nhất 15 vệ tinh, và đến nay chưa có dấu hiệu nào cho thấy băng tần này sẽ được mở cho Wi-Fi 7.
Vì vậy, phạm vi băng tần 6GHz của Wi-Fi 7 (5925-7125MHz) hầu như đã bị phân bổ cho các mục đích khác. Điều này giống như việc nâng cấp quan trọng nhất bị “cấm cửa”, tựa như trong một trận game như Liên Quân mà mất luôn người đi rừng ngay từ đầu.
Nếu Wi-Fi 7 không thể sử dụng băng tần 6GHz, thì khả năng mở rộng băng thông lên 320MHz như đã đề cập trước đó cũng trở thành điều không thể trông mong.
Thôi thì, nếu các tính năng khác của Wi-Fi 7 đủ tốt, người dùng có thể tạm chấp nhận được. Nhưng đáng tiếc, ở thời điểm hiện tại, hai đặc điểm mới của Wi-Fi 7 là QAM (Điều chế biên độ vuông góc) và MLO (Đa liên kết hoạt động) cũng chưa thực sự phát huy hiệu quả.
Chẳng hạn, với công nghệ 4096-QAM được nhắc đến trước đó, mức điều chế cao cấp này rất dễ bị ảnh hưởng bởi khoảng cách và các yếu tố nhiễu. Một số người dùng đã thử nghiệm và phát hiện rằng, bạn gần như phải đứng sát router mới đạt được tốc độ khả dụng, còn trong sử dụng hàng ngày thì gần như không có tác dụng gì.
Một tính năng khác là công nghệ MLO (Đa liên kết hoạt động), được quảng bá là có khả năng nhân đôi tốc độ mạng, nhưng thực tế lại càng gây thất vọng hơn.
Ở giai đoạn hiện tại, nếu bật tính năng MLO trên các bộ định tuyến Wi-Fi 7, không những không tăng được tốc độ mạng, mà thậm chí còn có thể dẫn đến mất kết nối hoặc ngắt mạng hoàn toàn.
Nếu bạn tìm kiếm trên mạng, sẽ thấy có rất nhiều người dùng cũng báo cáo các vấn đề tương tự.
Hiện tại, các nhà sản xuất bộ định tuyến có trách nhiệm thường áp dụng cách làm thế này: nhóm phát triển sẽ mua toàn bộ các dòng điện thoại phổ biến trên thị trường về để kiểm tra từng chiếc một, xem phương thức thực hiện MLO (bắt tay) là gì, sau đó chỉnh sửa và cập nhật lại firmware của bộ định tuyến để tương thích.
Nghe có vẻ khá phi lý, nhưng đáng buồn là điều này lại đúng sự thật.
Thực tế phải đến tháng 1 năm 2024, Wi-Fi Alliance mới chính thức hoàn thiện phần lớn tiêu chuẩn kỹ thuật cho Wi-Fi 7. Trong khi đó, những thiết bị hỗ trợ Wi-Fi 7 sớm nhất đã được tung ra thị trường từ năm 2023.
Sự chậm trễ này của Wi-Fi Alliance đã dẫn đến việc tính năng MLO trong các thiết bị Wi-Fi 7 đời đầu có trải nghiệm thực sự tồi tệ. Những chiếc smartphone sử dụng Snapdragon 8 Gen 3 và Dimensity 9300 đều không tránh khỏi bị ảnh hưởng.
May mắn thay, hiện các nhà sản xuất đã “ngộ ra” vấn đề và bắt đầu chuẩn bị phát triển một bộ tiêu chuẩn Wi-Fi 8, không chỉ để khắc phục các rắc rối còn sót lại từ giai đoạn đầu của Wi-Fi 7 mà còn cải thiện sự ổn định và trải nghiệm tổng thể.
Wi-Fi 8: “Người sửa sai” cho Wi-Fi 7
Wi-Fi 8 đang được kỳ vọng sẽ giải quyết những hạn chế của Wi-Fi 7. Theo tài liệu từ MediaTek, Wi-Fi 8 sẽ không chỉ duy trì các thông số như băng tần (2.4GHz, 5GHz, 6GHz) hay QAM 4096 mà còn bổ sung những công nghệ cải tiến, ví dụ:
• Co-SR (Điều phối không gian): Cải thiện khả năng kết nối ở những nơi có mật độ thiết bị cao, giúp tăng hiệu suất truyền tải lên 15-25%.
• Co-BF (Điều phối sóng tín hiệu): Tối ưu hóa công nghệ sóng định hình, tăng tốc độ truyền tải 20-50%.
• Phân bổ băng thông linh hoạt: Điều chỉnh băng thông dựa trên nhu cầu của thiết bị, tối ưu hóa hiệu suất sử dụng.
Không chỉ vậy, Wi-Fi 8 còn dự kiến áp dụng công nghệ có tên “hoạt động kênh con động” để phân bổ băng thông theo nhu cầu và khả năng của thiết bị. Điều này giống như trong giờ cao điểm, xe nhỏ đi đường phụ, xe lớn đi đường chính, giúp sử dụng băng thông hiệu quả hơn.
Mặc dù hiện tại không có nhiều tài liệu tham khảo, nhưng theo một sách trắng được MediaTek công bố vào tháng 11:
Wi-Fi 8, mặc dù có các đặc điểm tương đồng với Wi-Fi 7 về tốc độ tối đa, dải tần sử dụng (2.4, 5 và 6GHz), phương thức điều chế (4096 QAM), cũng như băng thông kênh tối đa (320MHz),
Nhưng đối với các khu vực có mật độ thiết bị Wi-Fi cao như hội trường lớn, sân vận động, Wi-Fi 8 sẽ giới thiệu công nghệ “Tái sử dụng không gian phối hợp” (Co-SR).
Thực tế, công nghệ này không mới, nó đã được giới thiệu lần đầu trong Wi-Fi 6 dưới dạng kỹ thuật BSS Coloring.
Nói một cách đơn giản, theo nguyên tắc “phát biểu” của Wi-Fi truyền thống, nếu phát hiện có tín hiệu khác trên cùng kênh đang truyền thông tin, thiết bị sẽ giữ im lặng và chờ tín hiệu cùng tần số hoàn thành giao tiếp trước.
Kỹ thuật BSS Coloring sẽ sử dụng các dấu hiệu đặc biệt để giúp thiết bị xác định liệu tín hiệu đó có ảnh hưởng đến việc truyền thông hay không.
Nếu thiết bị Wi-Fi 6 phát hiện tín hiệu được đánh dấu là "không ảnh hưởng", thì ngay cả khi tín hiệu khác đang "phát biểu", nó cũng sẽ không chờ đợi một cách vô ích mà sẽ bắt đầu giao tiếp ngay lập tức. Điều này giúp tăng tốc độ kết nối và cải thiện độ ổn định.
Việc Wi-Fi 8 nhắc lại công nghệ này rõ ràng là có lý do. Công nghệ Co-SR của Wi-Fi 8 được xem là phiên bản "trưởng thành" hơn, cho phép điều phối tốt hơn việc kiểm soát công suất của nhiều thiết bị.
Theo dữ liệu được MediaTek tiết lộ, công nghệ này có thể tăng thông lượng dữ liệu từ 15% đến 25%, giúp đạt tốc độ truyền tải dữ liệu cao hơn và độ trễ thấp hơn.
Tương tự, Wi-Fi 8 cũng có một nâng cấp mang tính "ôn lại chuyện cũ". Đó là công nghệ Beamforming (tạo chùm tín hiệu) từng được giới thiệu từ Wi-Fi 5, cho phép tập trung tín hiệu vào một hướng cụ thể.
Wi-Fi 8 đã tối ưu hóa công nghệ này, gọi là "Tạo chùm phối hợp" (Co-BF), giúp cải thiện hiệu suất (thông lượng) từ 20% đến 50%.
Bạn có thể hình dung công nghệ tạo chùm tín hiệu giống như việc điều chỉnh góc của một tấm phản xạ ánh sáng, dùng nó để kiểm soát tín hiệu và tập trung vào một hướng cụ thể. Điều này giúp thiết bị nhận tín hiệu chính xác hơn.
Hơn nữa, theo thông tin từ MediaTek, Wi-Fi 8 sẽ tạo ra một bảng mã hóa điều chế (MCS) mới, cho phép tốc độ truyền tín hiệu và phân bổ trở nên chính xác hơn. Điều này giúp thiết bị duy trì tốc độ mạng cao ngay cả khi tín hiệu yếu.
Theo dữ liệu từ MediaTek, tốc độ truyền tải dự kiến có thể tăng từ 5% đến 30%.
Không khó để nhận ra rằng Wi-Fi 8 đã định hình rõ ràng mục tiêu: không chỉ cải thiện độ ổn định của tín hiệu mà còn thông minh hơn trong việc sử dụng các băng tần.
Nói cách khác, Wi-Fi 8 giống như một bản vá lỗi để cải thiện những vấn đề còn tồn tại ở Wi-Fi 7, sửa chữa những “mớ hỗn độn” trong giai đoạn đầu.
Lý do khiến chúng ta kỳ vọng vào Wi-Fi 8, ngoài việc giải quyết những lỗ hổng này, còn là vì MediaTek thực ra không phải là tổ chức sở hữu nhiều bằng sáng chế Wi-Fi nhất. Phía trước họ còn nhiều "ông lớn" như Huawei và Qualcomm vẫn chưa bắt đầu hành động.
Chờ đợi tương lai Wi-Fi 8
Những cải tiến này không chỉ giúp Wi-Fi 8 trở nên ổn định hơn mà còn thông minh hơn trong việc sử dụng tài nguyên băng tần. Dù vậy, quá trình phát triển Wi-Fi 8 sẽ còn cần thêm thời gian để hoàn thiện. Đối với người tiêu dùng, có lẽ lựa chọn tốt nhất hiện tại vẫn là tiếp tục sử dụng Wi-Fi 6 hoặc chờ giá thành Wi-Fi 7 giảm, trước khi chuyển thẳng sang Wi-Fi 8.
Dù sao đi nữa, Wi-Fi 8 đang mang đến hy vọng về một thế hệ mạng không dây toàn diện và thực tiễn hơn.
Gần đây, khi lướt tin tức, tôi phát hiện rằng tiêu chuẩn Wi-Fi 8 đã bắt đầu được đề xuất. Điều đáng chú ý là tiêu chuẩn mới này không còn chỉ tập trung vào các thông số kỹ thuật, mà thay vào đó nhấn mạnh trải nghiệm người dùng.
Từ “cuộc đua thông số” của Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7
Trước đây, từ Wi-Fi 5 đến Wi-Fi 7, các phiên bản này đều tập trung vào việc nâng cao hiệu suất. Tốc độ truyền tải, băng tần, và độ rộng kênh không ngừng được cải thiện. Nhưng đến Wi-Fi 7, mọi thứ dường như chững lại.
Nguyên nhân chính là do khoảng cách giữa thông số lý thuyết và trải nghiệm thực tế ngày càng lớn. Khi Wi-Fi 7 ra mắt, các thông số kỹ thuật nghe rất ấn tượng, như tốc độ tối đa lên đến 46Gbps, nhanh gấp 4 lần Wi-Fi 6 (9.6Gbps). Tuy nhiên, thực tế không như mong đợi.
Lý do Wi-Fi 7 không như kỳ vọng
• Tần số 6GHz bị giới hạn: Một trong những nâng cấp quan trọng nhất của Wi-Fi 7 là hỗ trợ băng tần 6GHz, nhưng ở một số quốc gia như Trung Quốc, phần lớn băng tần này đã được phân bổ cho 5G và 6G. Điều này khiến Wi-Fi 7 mất đi lợi thế lớn nhất của mình.
• Độ rộng kênh bị giới hạn: Khi không thể sử dụng tần số 6GHz, độ rộng kênh tối đa 320MHz mà Wi-Fi 7 hỗ trợ cũng không được khai thác.
Trên Wi-Fi 7, “đường cao tốc” để truyền dữ liệu đã được bổ sung thêm một tuyến mới, đó là băng tần 6GHz (5925MHz-7125MHz).
Ngoài ra, hai tính năng mới khác của Wi-Fi 7 – QAM 4096 (kỹ thuật điều chế tín hiệu) và MLO (đa liên kết) – cũng không mang lại hiệu quả như mong đợi. Ví dụ:
• QAM 4096 yêu cầu khoảng cách giữa thiết bị và router rất gần để đạt hiệu suất tối đa, khiến tính năng này khó áp dụng trong thực tế.
• MLO lại gặp phải vấn đề tương thích giữa các hãng chip, dẫn đến mất kết nối hoặc tốc độ mạng không ổn định.
Việc mở rộng “đường cao tốc” còn có nghĩa là có thể phân chia thêm nhiều “làn đường”, cho phép nhiều “phương tiện” lưu thông hơn, và tốc độ truyền tải dữ liệu cũng tăng lên tương ứng.
Ngoài việc nâng cao giới hạn tối đa này, Wi-Fi 7 còn sử dụng các phương pháp khác để cải thiện tốc độ truyền tải dữ liệu trong các tình huống hàng ngày.
Một trong những công nghệ điều chế tín hiệu quan trọng, gọi là QAM (Điều chế biên độ vuông góc), có thể nâng cao tốc độ truyền dữ liệu. Giá trị QAM càng lớn, lượng dữ liệu truyền được trong cùng một khoảng thời gian càng nhiều.
Ví dụ, khi router của bạn giao tiếp với điện thoại, chuẩn Wi-Fi 6 có thể sử dụng tín hiệu không dây để xác định 1.024 vùng QAM. Tuy nhiên, với Wi-Fi 7, con số này được nâng lên đến 4.096 vùng QAM.
Nghe qua thì có lẽ bạn sẽ cảm thấy “ngộp thở” vì quá phức tạp, nhưng lợi ích mang lại là các điểm tọa độ được xác định chi tiết hơn, giúp tăng khoảng 20% tốc độ truyền dữ liệu trên lý thuyết, và tương ứng, tốc độ mạng cũng nhanh hơn.
Chưa dừng lại ở đó, Wi-Fi 7 còn hỗ trợ công nghệ MLO (Đa liên kết hoạt động), cho phép truyền dữ liệu đồng thời qua nhiều băng tần hoặc nhiều kênh trong cùng một băng tần, giúp tốc độ mạng “tăng gấp bội”.
Hiểu đơn giản, nếu trước đây với Wi-Fi, bạn thường chỉ có thể kết nối với một trong hai băng tần 2.4GHz hoặc 5GHz, thì với MLO, mọi thứ thay đổi.
Hơn nữa, MLO (đa liên kết hoạt động) có thể cho phép điện thoại và các thiết bị khác của bạn đồng thời sử dụng băng thông từ hai hoặc nhiều băng tần, giúp cộng dồn tốc độ mạng.
Trên thực tế, nếu router và thiết bị kết nối của bạn có cấu hình đủ cao, Wi-Fi 7 còn có thể kích hoạt các băng tần “ẩn” trong dải 5GHz, chẳng hạn như 5.2GHz và 5.8GHz để kết hợp (MLO hai băng tần 5G). Thậm chí, nó còn có khả năng cộng gộp tốc độ từ ba băng tần 2.4GHz + 5GHz + 6GHz, mang lại một trải nghiệm mạng vượt trội.
Nhưng sau khi một số người tiêu dùng thực sự sử dụng Wi-Fi 7, họ phát hiện ra có điều gì đó không ổn. Thậm chí, một số router Wi-Fi 7 ra mắt sớm vào năm 2023 còn không tương thích với tiêu chuẩn chính thức của Wi-Fi 7, vốn được hoàn thiện vào tháng 1/2024.
Tại Trung Quốc đối với phần băng tần 6GHz (500MHz, từ 5925MHz-6425MHz), hiện vẫn đang được sử dụng bởi ít nhất 15 vệ tinh, và đến nay chưa có dấu hiệu nào cho thấy băng tần này sẽ được mở cho Wi-Fi 7.
Vì vậy, phạm vi băng tần 6GHz của Wi-Fi 7 (5925-7125MHz) hầu như đã bị phân bổ cho các mục đích khác. Điều này giống như việc nâng cấp quan trọng nhất bị “cấm cửa”, tựa như trong một trận game như Liên Quân mà mất luôn người đi rừng ngay từ đầu.
Nếu Wi-Fi 7 không thể sử dụng băng tần 6GHz, thì khả năng mở rộng băng thông lên 320MHz như đã đề cập trước đó cũng trở thành điều không thể trông mong.
Thôi thì, nếu các tính năng khác của Wi-Fi 7 đủ tốt, người dùng có thể tạm chấp nhận được. Nhưng đáng tiếc, ở thời điểm hiện tại, hai đặc điểm mới của Wi-Fi 7 là QAM (Điều chế biên độ vuông góc) và MLO (Đa liên kết hoạt động) cũng chưa thực sự phát huy hiệu quả.
Chẳng hạn, với công nghệ 4096-QAM được nhắc đến trước đó, mức điều chế cao cấp này rất dễ bị ảnh hưởng bởi khoảng cách và các yếu tố nhiễu. Một số người dùng đã thử nghiệm và phát hiện rằng, bạn gần như phải đứng sát router mới đạt được tốc độ khả dụng, còn trong sử dụng hàng ngày thì gần như không có tác dụng gì.
Một tính năng khác là công nghệ MLO (Đa liên kết hoạt động), được quảng bá là có khả năng nhân đôi tốc độ mạng, nhưng thực tế lại càng gây thất vọng hơn.
Ở giai đoạn hiện tại, nếu bật tính năng MLO trên các bộ định tuyến Wi-Fi 7, không những không tăng được tốc độ mạng, mà thậm chí còn có thể dẫn đến mất kết nối hoặc ngắt mạng hoàn toàn.
Nếu bạn tìm kiếm trên mạng, sẽ thấy có rất nhiều người dùng cũng báo cáo các vấn đề tương tự.
Hiện tại, các nhà sản xuất bộ định tuyến có trách nhiệm thường áp dụng cách làm thế này: nhóm phát triển sẽ mua toàn bộ các dòng điện thoại phổ biến trên thị trường về để kiểm tra từng chiếc một, xem phương thức thực hiện MLO (bắt tay) là gì, sau đó chỉnh sửa và cập nhật lại firmware của bộ định tuyến để tương thích.
Nghe có vẻ khá phi lý, nhưng đáng buồn là điều này lại đúng sự thật.
Thực tế phải đến tháng 1 năm 2024, Wi-Fi Alliance mới chính thức hoàn thiện phần lớn tiêu chuẩn kỹ thuật cho Wi-Fi 7. Trong khi đó, những thiết bị hỗ trợ Wi-Fi 7 sớm nhất đã được tung ra thị trường từ năm 2023.
Sự chậm trễ này của Wi-Fi Alliance đã dẫn đến việc tính năng MLO trong các thiết bị Wi-Fi 7 đời đầu có trải nghiệm thực sự tồi tệ. Những chiếc smartphone sử dụng Snapdragon 8 Gen 3 và Dimensity 9300 đều không tránh khỏi bị ảnh hưởng.
May mắn thay, hiện các nhà sản xuất đã “ngộ ra” vấn đề và bắt đầu chuẩn bị phát triển một bộ tiêu chuẩn Wi-Fi 8, không chỉ để khắc phục các rắc rối còn sót lại từ giai đoạn đầu của Wi-Fi 7 mà còn cải thiện sự ổn định và trải nghiệm tổng thể.
Wi-Fi 8: “Người sửa sai” cho Wi-Fi 7
Wi-Fi 8 đang được kỳ vọng sẽ giải quyết những hạn chế của Wi-Fi 7. Theo tài liệu từ MediaTek, Wi-Fi 8 sẽ không chỉ duy trì các thông số như băng tần (2.4GHz, 5GHz, 6GHz) hay QAM 4096 mà còn bổ sung những công nghệ cải tiến, ví dụ:
• Co-SR (Điều phối không gian): Cải thiện khả năng kết nối ở những nơi có mật độ thiết bị cao, giúp tăng hiệu suất truyền tải lên 15-25%.
• Co-BF (Điều phối sóng tín hiệu): Tối ưu hóa công nghệ sóng định hình, tăng tốc độ truyền tải 20-50%.
• Phân bổ băng thông linh hoạt: Điều chỉnh băng thông dựa trên nhu cầu của thiết bị, tối ưu hóa hiệu suất sử dụng.
Không chỉ vậy, Wi-Fi 8 còn dự kiến áp dụng công nghệ có tên “hoạt động kênh con động” để phân bổ băng thông theo nhu cầu và khả năng của thiết bị. Điều này giống như trong giờ cao điểm, xe nhỏ đi đường phụ, xe lớn đi đường chính, giúp sử dụng băng thông hiệu quả hơn.
Mặc dù hiện tại không có nhiều tài liệu tham khảo, nhưng theo một sách trắng được MediaTek công bố vào tháng 11:
Wi-Fi 8, mặc dù có các đặc điểm tương đồng với Wi-Fi 7 về tốc độ tối đa, dải tần sử dụng (2.4, 5 và 6GHz), phương thức điều chế (4096 QAM), cũng như băng thông kênh tối đa (320MHz),
Nhưng đối với các khu vực có mật độ thiết bị Wi-Fi cao như hội trường lớn, sân vận động, Wi-Fi 8 sẽ giới thiệu công nghệ “Tái sử dụng không gian phối hợp” (Co-SR).
Thực tế, công nghệ này không mới, nó đã được giới thiệu lần đầu trong Wi-Fi 6 dưới dạng kỹ thuật BSS Coloring.
Nói một cách đơn giản, theo nguyên tắc “phát biểu” của Wi-Fi truyền thống, nếu phát hiện có tín hiệu khác trên cùng kênh đang truyền thông tin, thiết bị sẽ giữ im lặng và chờ tín hiệu cùng tần số hoàn thành giao tiếp trước.
Nếu thiết bị Wi-Fi 6 phát hiện tín hiệu được đánh dấu là "không ảnh hưởng", thì ngay cả khi tín hiệu khác đang "phát biểu", nó cũng sẽ không chờ đợi một cách vô ích mà sẽ bắt đầu giao tiếp ngay lập tức. Điều này giúp tăng tốc độ kết nối và cải thiện độ ổn định.
Việc Wi-Fi 8 nhắc lại công nghệ này rõ ràng là có lý do. Công nghệ Co-SR của Wi-Fi 8 được xem là phiên bản "trưởng thành" hơn, cho phép điều phối tốt hơn việc kiểm soát công suất của nhiều thiết bị.
Theo dữ liệu được MediaTek tiết lộ, công nghệ này có thể tăng thông lượng dữ liệu từ 15% đến 25%, giúp đạt tốc độ truyền tải dữ liệu cao hơn và độ trễ thấp hơn.
Tương tự, Wi-Fi 8 cũng có một nâng cấp mang tính "ôn lại chuyện cũ". Đó là công nghệ Beamforming (tạo chùm tín hiệu) từng được giới thiệu từ Wi-Fi 5, cho phép tập trung tín hiệu vào một hướng cụ thể.
Wi-Fi 8 đã tối ưu hóa công nghệ này, gọi là "Tạo chùm phối hợp" (Co-BF), giúp cải thiện hiệu suất (thông lượng) từ 20% đến 50%.
Bạn có thể hình dung công nghệ tạo chùm tín hiệu giống như việc điều chỉnh góc của một tấm phản xạ ánh sáng, dùng nó để kiểm soát tín hiệu và tập trung vào một hướng cụ thể. Điều này giúp thiết bị nhận tín hiệu chính xác hơn.
Theo dữ liệu từ MediaTek, tốc độ truyền tải dự kiến có thể tăng từ 5% đến 30%.
Không khó để nhận ra rằng Wi-Fi 8 đã định hình rõ ràng mục tiêu: không chỉ cải thiện độ ổn định của tín hiệu mà còn thông minh hơn trong việc sử dụng các băng tần.
Nói cách khác, Wi-Fi 8 giống như một bản vá lỗi để cải thiện những vấn đề còn tồn tại ở Wi-Fi 7, sửa chữa những “mớ hỗn độn” trong giai đoạn đầu.
Lý do khiến chúng ta kỳ vọng vào Wi-Fi 8, ngoài việc giải quyết những lỗ hổng này, còn là vì MediaTek thực ra không phải là tổ chức sở hữu nhiều bằng sáng chế Wi-Fi nhất. Phía trước họ còn nhiều "ông lớn" như Huawei và Qualcomm vẫn chưa bắt đầu hành động.
Chờ đợi tương lai Wi-Fi 8
Những cải tiến này không chỉ giúp Wi-Fi 8 trở nên ổn định hơn mà còn thông minh hơn trong việc sử dụng tài nguyên băng tần. Dù vậy, quá trình phát triển Wi-Fi 8 sẽ còn cần thêm thời gian để hoàn thiện. Đối với người tiêu dùng, có lẽ lựa chọn tốt nhất hiện tại vẫn là tiếp tục sử dụng Wi-Fi 6 hoặc chờ giá thành Wi-Fi 7 giảm, trước khi chuyển thẳng sang Wi-Fi 8.
Dù sao đi nữa, Wi-Fi 8 đang mang đến hy vọng về một thế hệ mạng không dây toàn diện và thực tiễn hơn.
