Vn-Z.vn Ngày 20 tháng 12 năm 2022, Biosphere 2 có nghĩa tiếng Việt là Quyển sinh thứ 2 hay Sinh Quyển 2 là hệ thống kiến trúc 12,7 km vuông (3,15 mẫu Anh). Đây là hệ thống có thiết kế như nhà kính được xây làm hệ sinh thái kín nhân tạo ở Oracle, Arizona (Hoa Kỳ) bởi công ty Space Biosphere Ventures.
Dự án Biosphere 2 được thực hiện vào những năm 90 có lẽ là dự án tham vọng nhất trong số những thí nghiệm khoa học "điên rồ" của con người. Bởi vì mục đích ban đầu của dự án này là mô phỏng "Sinh quyển 1", tức là trái đất của chúng ta.
Biosphere 2 được xây từ 1987 đến 1989 với mục đích thử nghiệm con người sống và làm việc được trong sinh quyển kín. Dự án tiêu tốn 200 triệu đô la .Biosphere 2 là một tòa nhà tương lai được bao quanh bởi kính trông giống như một nhà kính khổng lồ.
Sơ đồ Sinh Quyền 2 ( Ảnh The Institute of Ecotechnics)
Thí nghiệm được thực hiện từ năm 1991 đến năm 1993, bốn người đàn ông và bốn phụ nữ sống trong cảnh khép kín tự cung tự cấp suốt hai năm. Họ tự trồng trọt, cho gia súc ăn và tái chế tất cả không khí và nước. Vào thời điểm đó, mọi người nghĩ rằng việc thực hiện dự án "Sinh quyển 2" nhằm chuẩn bị cho chuyến du hành giữa các vì sao trong tương lai của con người.
Thế nhưng khi những câu chuyện hậu trường của Biosphere 2 bị tiết lộ và làm sáng tỏ, người ta mới nhận ra rằng đó là một thí nghiệm khoa học phản khí hậu thất bại.
Hôm nay Vn-Z team mới các các bạn cùng lật lại câu chuyện thú vị này nhé.
Nguyên mẫu của Sinh Quyền 2 không phải là một nghiên cứu khoa học. Nó bắt nguồn từ một cộng đồng thử nghiệm ở New Mexico, Hoa Kỳ, nơi mọi người sống một cuộc sống đơn giản, tự trồng trọt và tham gia vào các buổi thử nghiệm khi họ có thời gian.
Sau đó, họ muốn xây dựng một cộng đồng mới có thể tự cung tự cấp bằng cách kết hợp hệ sinh thái với công nghệ. Ý tưởng này được hỗ trợ tài chính bởi con trai của một ông trùm dầu mỏ ở Texas.
Năm 1984, việc xây dựng Biosphere 2 bắt đầu được tiến hành ở sa mạc Arizona.
"Sinh quyển 2" được xây dựng trên sa mạc. (Nguồn ảnh : Mark Nelson)
Space Biosphere Ventures, đơn vị phụ trách dự án, đã thông báo rằng đây sẽ là một không gian hạn chế, trong đó các sinh vật sống sẽ tự phát triển. Khi quá trình xây dựng được hoàn thiện, Biosphere 2 thực sự sẽ trông giống như một Trái đất thu nhỏ.
Sinh quyển 2 có đất đai, đại dương, đất ngập nước, sa mạc, đồng cỏ và các hệ sinh thái khác, mặc dù tất cả chúng đều ở dạng thu nhỏ. Để biến những môi trường sinh thái này trở nên thực tế hơn, các kỹ sư đã dành rất nhiều công sức để tạo ra thủy triều cho đại dương, đảm bảo rằng rừng mưa nhiệt đới có nhiệt độ và lượng mưa chính xác, thậm chí còn cố gắng tạo ra gió trong đó.
Một "đại dương" thu nhỏ trong Biosphere 2. (Nguồn ảnh: The Institute of Ecotechnics)
Trong Sinh Quyền 2 còn có hơn 3.800 loài động thực vật sinh sống . Ngoài những loài động vật như gà, dê, lợn do con người nuôi còn có các loài động vật hoang dã như chim ruồi, vượn cáo. Có tới 80 loại cây trồng mà con người có thể trồng, bao gồm gạo, khoai mỡ, đậu phộng, củ cải đường, lúa mì, cà rốt, ớt, cà chua, cải xoăn, cà tím, hành tây, khoai lang, khoai tây, bí ngô, v.v. Côn trùng cũng được đưa vào để phân hủy chất thải hữu cơ, trong khi nước thải được xử lý và tái chế.
Các thành viên trong nhóm thử nghiệm đang trồng trọt và chăn nuôi dê. (Nguồn hình ảnh: TED)
Sáng ngày 26 tháng 9 năm 1991, “Sinh quyển 2” chính thức ra mắt. Tám thành viên trong nhóm tham gia thí nghiệm mặc bộ áo liền quần giống như những phi hành gia trong phim khoa học viễn tưởng, trước ống kính và ống kính dày đặc của giới truyền thông, họ đã có những bài phát biểu vô cùng sôi nổi.
Một đoạn bài phát biểu "Tôi sẽ hít thở bầu không khí của trái đất lần cuối, vì biết rằng trong hai năm tới, tôi sẽ hít thở một bầu không khí khác." Thành viên trong nhóm thí nghiệm Jane Poynter nhớ lại rằng họ giống như đang thực hiện một sứ mệnh ngoài không gian.
Trên thực tế, không có thành viên nào trong số 8 thành viên trong nhóm thí nghiệm là phi hành gia cả. Họ bao gồm các nhà thực vật học, sinh học biển, một số thành viên có khả năng về kỹ thuật, chăn nuôi , trồng trọt và bác sĩ.
Dưới sự chú ý của giới truyền thông toàn cầu, tám người bước vào ngôi nhà kính khổng lồ này và bắt đầu cuộc sống khép kín kéo dài hai năm.
Thực tế cuộc sống khép kín tự cung tự cấp trong Biosphere 2 không hề dễ dàng. Các thành viên trong nhóm đều rất bận rộn. Mark Nelson là thành viên tiến hành tổng hợp và phân bổ thời gian nhận thấy rằng họ đã dành ít nhất một phần tư thời gian để trồng trọt.
Những người khác bao gồm nghiên cứu và bảo trì ở mức 20%, viết báo cáo ở mức 19%, nấu ăn ở mức 12%, quản lý quần xã sinh vật ở mức 11% và chăn nuôi ở mức 9%. Thời gian còn lại, họ phải trả lời phỏng vấn của giới truyền thông và giải quyết nhiều việc khác nhau.
Bên ngoài nhà kính, hàng triệu khách du lịch và sinh viên đến đây mỗi năm bằng xe buýt, quan sát từng bước di chuyển của nhóm thí nghiệm qua tấm kính với sự thích thú lớn.
Thành viên trong nhóm thí nghiệm và du khách nhìn nhau qua ô kính. (Nguồn hình ảnh: TED)
Đối với các thành viên trong nhóm, ở trong "Sinh quyển 2" là một trải nghiệm mới. Đó là một cảm giác tuyệt vời, Mark Nelson nhớ lại, bởi vì mọi thứ anh ấy làm đều có tác động ngay lập tức.
Mark chia sẻ "Mỗi khi tôi thở, những loài thực vật đó đang đợi khí cacbonic của tôi, chúng là lá phổi thứ ba của tôi... Tôi có mối liên hệ tuyệt đối với các sinh vật ở đây."
Thế rồi mọi thứ không như người ta tính ! Mất Oxy
Bên ngoài nhìn mọi thứ trong Sinh Quyền 2 đều rất hoàn hảo và tuyệt vời. Mãi sau này, giới truyền thông và công chúng mới biết rằng công ty điều hành Biosphere 2 đã che giấu rất nhiều thông tin, điều dối trá lớn nhất chính là bản chất khép kín của dự án.
Chỉ sau hai tuần khi Biosphere 2 bắt đầu được đưa vào hoạt động mọi thứ đã không như ý muốn. Thành viên trong nhóm thí nghiệm Jane Poynter vô tình cắt đứt đầu ngón tay khi sử dụng máy tuốt lúa. Cô đã được các bác sĩ trực khẩn cấp cứu chữa nhưng vẫn phải đưa đến bệnh viện để phẫu thuật.
Phải mất vài giờ Jane Poynter mới quay lại được ngôi nhà kính nhưng không một phương tiện truyền thông nào biết về sự cố này với Jane Poynter. Sau đó, giới truyền thông càng ngày càng tím thấy nhiều sự thật, lúc này mọi người bắt đầu cảm thấy bị lừa dối.
Hóa ra nhân viên của "Sinh quyển 2" sẽ cung cấp cho các thành viên trong nhóm bằng nhiều nguồn cung cấp khác nhau hai lần một tháng, bao gồm hạt giống cây trồng, vitamin cho các thành viên trong nhóm , dụng cụ bắt gián và chuột. Ngoài ra trong mấy tháng đầu , do thời tiết không thuận lợi nhóm thí nghiệm bị mất mùa nên họ còn phải trực tiếp lấy lương thực từ kho.
Các thành viên trong nhóm thường xuyên bị đói. Mark Nelson nhớ lại rằng ông đã tụt mất khoảng 11 kg , thậm chí có lúc còn phải ăn cả vỏ đậu phộng .
Trang trại trong Sinh Quyển 2 ( nguồn ảnh The Institute of Ecotechnics）
Không chỉ các thành viên trong nhóm thí nghiệm gặp sự cố. Các sinh vật khác trong sinh quyển cũng không ổn. Chim ruồi và ong "tuyệt chủng" trong Sinh quyển 2, khiến cây trồng không thể thụ phấn. Những con gián, ban đầu được đưa vào để phân hủy phân, đã nhân lên dữ dội và gần như phá hủy hết mùa màng.
Tuy nhiên, mối đe dọa lớn nhất đối với các thành viên trong nhóm thí nghiệm không phải là cái đói mà là hơi thở. Không rõ vì lý do gì mà hàm lượng oxy trong không khí của Sinh quyển 2 giảm dần, từ mức ban đầu là 21% xuống mức thấp nhất là 14,2%. Với hàm lượng Oxy loãng như vậy khiến các thành viên trong đội như đang sống trên ngọn núi cao 4.500 mét.
Một số thành viên trong nhóm bắt đầu bị ngưng thở khi ngủ, những người khác còn phải dừng lại để lấy hơi giữa chừng khi nói trước khi kết thúc một câu dài. Họ chia sẻ " Tất cả chúng tôi đều cố gắng làm chậm các chuyển động nhằm giảm hoặc không tiêu tốn thêm bất kỳ năng lượng nào."
Vấn đề này có thể nhà điều hành cũng nắm được, họlo ngại rằng sự giảm hàm lượng oxy sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên trong nhóm, các nhân viên đã bơm thêm oxy tinh khiết vào "Sinh quyển 2".
Đột nhiên những thành viên trong nhóm thí nghiệm nhảy múa vui vẻ, la hét và chạy loạn xạ. Mark Nelson mô tả nó giống như một người đàn ông chín mươi tuổi trở lại thời trai trẻ. Sau khi nghiên cứu, người ta phát hiện ra rằng có lỗi thiết kế với Sinh Quyển 2, bê tông trong sinh quyển sẽ hấp thụ carbon dioxide, dẫn đến lượng oxy giảm.
Biểu đồ lượng Oxy giảm trong Sinh quyển 2 ( Ảnh William Dempster)
Chưa kể Biosphere 2 cũng gặp một vấn đề chết người -- nó không giải quyết được vấn đề năng lượng. Dù sử dụng một phần năng lượng mặt trời nhưng trên thực tế, "Sinh quyển 2" chưa bao giờ bị mất điện. Hoạt động của toàn bộ máy móc, nguồn sáng, hệ sinh thái bên trong vẫn phụ thuộc vào một lượng lớn nguồn điện bên ngoài.
Thế nhưng "Sinh quyển 2" được tuyên truyền và định vị là sinh quyển nhân tạo đầu tiên trên thế giới , là một thí nghiệm khoa học cho các thí nghiệm khép kín, nhưng trên thực tế, Sinh Quyển 2 phải dựa vào năng lượng điện, vật liệu bổ sung ở khắp mọi nơi, không thực hiện được chu trình carbon và chu trình oxy.
Vì vậy không có gì ngạc nhiên khi "Sinh quyển 2" nhận được nhiều lời chế giễu và lên án sau khi kết thúc. Một số người gọi nó là giả khoa học, trong khi những người khác chỉ ra rằng nó chỉ là một chương trình thực tế , chương trình giải trí mới lạ.
Chính bản thân các thành viên ,những người tham gia "Sinh quyển 2" cũng biết thí nghiệm này không được "kín" cho lắm.
Mark Nelson tiết lộ trong cuốn sách của mình, tám thành viên phi hành đoàn không thực sự hòa thuận với nhau vào thời điểm đó. Họ chia thành hai nhóm bốn người, và họ không thích nhau. Lý do sự chia rẽ giữa hai nhóm là quan điểm khác nhau của họ về thí nghiệm. Một nhóm người cho rằng không nên nhấn mạnh "đóng cửa" và nên dành nhiều thời gian hơn cho nghiên cứu khoa học, trong khi nhóm còn lại muốn giữ nguyên hiện trạng.
Sự chia rẽ khiến bầu không khí thờ ơ và thù địch giữa các thành viên trong nhóm và khiến toàn bộ trải nghiệm "Sinh quyển 2" trở nên "chua chát".
Ảnh tập thể các thành viên trong nhóm Sinh Quyển 2 (Ảnh Dartmouthalumnimagazine)
Hiện tại người ta công nhận rằng thí nghiệm Biosphere 2 là một thất bại. Việc xây dựng, quản lý và vận hành đã tiêu tốn một số tiền khổng lồ. Không khí, nước và thức ăn, tài nguyên không thể cung cấp đủ chỉ cho tám người.
"Sinh quyển 2" đã được tặng cho Đại học Arizona và các nhà nghiên cứu vẫn đang nghiên cứu về nó. Dù là một thí nghiệm thất bại, nhưng Biosphere 2 không phải là vô dụng. Một số nhà khoa học đã thiết kế các tầng sinh thái dựa trên điều này, tức là những quả bóng nhỏ khép kín có tôm, tảo, vi sinh vật và nước, chỉ có thể tự cung cấp năng lượng bằng ánh sáng mặt trời.
Một số nhà khoa học cũng nhìn thấy ý nghĩa tích cực của thí nghiệm này. Nhà sinh thái học William Schlesinger lập luận rằng mọi thứ chúng ta biết về hệ sinh thái đều dựa trên công việc mô tả và Biosphere 2 là một bài học quý giá , những tác động của thí nghiệm này không thể bỏ qua.
Sinh Quyển 2 hiện tại (Nguồn hình ảnh: Dartmouthalumnimagazine
Mark Nelson tin rằng "Sinh quyển 2" là thí nghiệm vĩ đại nhất từng được tiến hành trong lĩnh vực sinh thái học. Đó không phải là một thách thức hiện sinh, không có gì đáng trách khi mang nguồn cung cấp bên ngoài vào chưa bao giờ là mục đích của thử nghiệm.
Sinh Quyển 2 cũng là một thử nghiệm còn non trẻ, Sinh quyển 2 không thể chạy hoàn hảo ngay từ đầu mà phải trải qua những thăng trầm và thất bại, cho dù thất bại nhưng cung cấp nhiều bài học kinh nghiệm cho những người đến sau.
Mark Nelson lạc quan cho rằng trong tương lai con người có thể tự giải quyết vấn đề của mình, sự lạc quan này chính là điều mà cuộc sống trong "Sinh quyển 2" đã mang lại cho ông.
Đạo diễn người Mỹ Matt Wolf đã thực hiện bộ phim tài liệu về "Biosphere 2", được gọi là Spaceship Earth. Ông tin rằng đây không phải là vấn đề thành công hay thất bại của một thí nghiệm khoa học, mà thực chất đó là một phép ẩn dụ cho tham vọng của con người cũng những hạn chế mà con người gặp phải.
Vào những năm 1990, loài người có những khao khát vô hạn về vũ trụ và không gian bên ngoài. Đến bây giờ con người vẫn đang thực hiện những ước mơ tiến vào vũ trụ khám phá các hành tinh khác. Bạn hãy thử tưởng tượng rằng chúng ta sẽ sống trên mặt trăng hoặc sao Hỏa sau 50 năm nữa.
Kể từ những năm thực hiện thí nghiệm Sinh Quyển 2, thời gian đã trôi qua hơn Ba mươi năm , chúng ta vẫn sống trên trái đất , việc di cư đến một hành tinh khác dường như còn xa vời. "Sinh quyển 2" thất bại, chúng ta có thể lùi lại và bắt đầu lại.
Ở “Sinh quyển 1” trên trái đất, sẽ không có ai cung cấp thêm oxy, thức ăn và nước uống cho chúng ta, mọi thứ đều phải do chính con người tự thích nghi và tạo ra. Hãy quản lý Sinh Quyển 1 thật tốt bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất.
Nguồn tham khảo
Dự án Biosphere 2 được thực hiện vào những năm 90 có lẽ là dự án tham vọng nhất trong số những thí nghiệm khoa học "điên rồ" của con người. Bởi vì mục đích ban đầu của dự án này là mô phỏng "Sinh quyển 1", tức là trái đất của chúng ta.
Biosphere 2 được xây từ 1987 đến 1989 với mục đích thử nghiệm con người sống và làm việc được trong sinh quyển kín. Dự án tiêu tốn 200 triệu đô la .Biosphere 2 là một tòa nhà tương lai được bao quanh bởi kính trông giống như một nhà kính khổng lồ.
Sơ đồ Sinh Quyền 2 ( Ảnh The Institute of Ecotechnics)
Thí nghiệm được thực hiện từ năm 1991 đến năm 1993, bốn người đàn ông và bốn phụ nữ sống trong cảnh khép kín tự cung tự cấp suốt hai năm. Họ tự trồng trọt, cho gia súc ăn và tái chế tất cả không khí và nước. Vào thời điểm đó, mọi người nghĩ rằng việc thực hiện dự án "Sinh quyển 2" nhằm chuẩn bị cho chuyến du hành giữa các vì sao trong tương lai của con người.
Thế nhưng khi những câu chuyện hậu trường của Biosphere 2 bị tiết lộ và làm sáng tỏ, người ta mới nhận ra rằng đó là một thí nghiệm khoa học phản khí hậu thất bại.
Hôm nay Vn-Z team mới các các bạn cùng lật lại câu chuyện thú vị này nhé.
Nguyên mẫu của Sinh Quyền 2 không phải là một nghiên cứu khoa học. Nó bắt nguồn từ một cộng đồng thử nghiệm ở New Mexico, Hoa Kỳ, nơi mọi người sống một cuộc sống đơn giản, tự trồng trọt và tham gia vào các buổi thử nghiệm khi họ có thời gian.
Sau đó, họ muốn xây dựng một cộng đồng mới có thể tự cung tự cấp bằng cách kết hợp hệ sinh thái với công nghệ. Ý tưởng này được hỗ trợ tài chính bởi con trai của một ông trùm dầu mỏ ở Texas.
Năm 1984, việc xây dựng Biosphere 2 bắt đầu được tiến hành ở sa mạc Arizona.
"Sinh quyển 2" được xây dựng trên sa mạc. (Nguồn ảnh : Mark Nelson)
Space Biosphere Ventures, đơn vị phụ trách dự án, đã thông báo rằng đây sẽ là một không gian hạn chế, trong đó các sinh vật sống sẽ tự phát triển. Khi quá trình xây dựng được hoàn thiện, Biosphere 2 thực sự sẽ trông giống như một Trái đất thu nhỏ.
Sinh quyển 2 có đất đai, đại dương, đất ngập nước, sa mạc, đồng cỏ và các hệ sinh thái khác, mặc dù tất cả chúng đều ở dạng thu nhỏ. Để biến những môi trường sinh thái này trở nên thực tế hơn, các kỹ sư đã dành rất nhiều công sức để tạo ra thủy triều cho đại dương, đảm bảo rằng rừng mưa nhiệt đới có nhiệt độ và lượng mưa chính xác, thậm chí còn cố gắng tạo ra gió trong đó.
Một "đại dương" thu nhỏ trong Biosphere 2. (Nguồn ảnh: The Institute of Ecotechnics)
Trong Sinh Quyền 2 còn có hơn 3.800 loài động thực vật sinh sống . Ngoài những loài động vật như gà, dê, lợn do con người nuôi còn có các loài động vật hoang dã như chim ruồi, vượn cáo. Có tới 80 loại cây trồng mà con người có thể trồng, bao gồm gạo, khoai mỡ, đậu phộng, củ cải đường, lúa mì, cà rốt, ớt, cà chua, cải xoăn, cà tím, hành tây, khoai lang, khoai tây, bí ngô, v.v. Côn trùng cũng được đưa vào để phân hủy chất thải hữu cơ, trong khi nước thải được xử lý và tái chế.
Các thành viên trong nhóm thử nghiệm đang trồng trọt và chăn nuôi dê. (Nguồn hình ảnh: TED)
Một đoạn bài phát biểu "Tôi sẽ hít thở bầu không khí của trái đất lần cuối, vì biết rằng trong hai năm tới, tôi sẽ hít thở một bầu không khí khác." Thành viên trong nhóm thí nghiệm Jane Poynter nhớ lại rằng họ giống như đang thực hiện một sứ mệnh ngoài không gian.
Trên thực tế, không có thành viên nào trong số 8 thành viên trong nhóm thí nghiệm là phi hành gia cả. Họ bao gồm các nhà thực vật học, sinh học biển, một số thành viên có khả năng về kỹ thuật, chăn nuôi , trồng trọt và bác sĩ.
Dưới sự chú ý của giới truyền thông toàn cầu, tám người bước vào ngôi nhà kính khổng lồ này và bắt đầu cuộc sống khép kín kéo dài hai năm.
Thực tế cuộc sống khép kín tự cung tự cấp trong Biosphere 2 không hề dễ dàng. Các thành viên trong nhóm đều rất bận rộn. Mark Nelson là thành viên tiến hành tổng hợp và phân bổ thời gian nhận thấy rằng họ đã dành ít nhất một phần tư thời gian để trồng trọt.
Những người khác bao gồm nghiên cứu và bảo trì ở mức 20%, viết báo cáo ở mức 19%, nấu ăn ở mức 12%, quản lý quần xã sinh vật ở mức 11% và chăn nuôi ở mức 9%. Thời gian còn lại, họ phải trả lời phỏng vấn của giới truyền thông và giải quyết nhiều việc khác nhau.
Bên ngoài nhà kính, hàng triệu khách du lịch và sinh viên đến đây mỗi năm bằng xe buýt, quan sát từng bước di chuyển của nhóm thí nghiệm qua tấm kính với sự thích thú lớn.
Thành viên trong nhóm thí nghiệm và du khách nhìn nhau qua ô kính. (Nguồn hình ảnh: TED)
Đối với các thành viên trong nhóm, ở trong "Sinh quyển 2" là một trải nghiệm mới. Đó là một cảm giác tuyệt vời, Mark Nelson nhớ lại, bởi vì mọi thứ anh ấy làm đều có tác động ngay lập tức.
Mark chia sẻ "Mỗi khi tôi thở, những loài thực vật đó đang đợi khí cacbonic của tôi, chúng là lá phổi thứ ba của tôi... Tôi có mối liên hệ tuyệt đối với các sinh vật ở đây."
Thế rồi mọi thứ không như người ta tính ! Mất Oxy
Bên ngoài nhìn mọi thứ trong Sinh Quyền 2 đều rất hoàn hảo và tuyệt vời. Mãi sau này, giới truyền thông và công chúng mới biết rằng công ty điều hành Biosphere 2 đã che giấu rất nhiều thông tin, điều dối trá lớn nhất chính là bản chất khép kín của dự án.
Chỉ sau hai tuần khi Biosphere 2 bắt đầu được đưa vào hoạt động mọi thứ đã không như ý muốn. Thành viên trong nhóm thí nghiệm Jane Poynter vô tình cắt đứt đầu ngón tay khi sử dụng máy tuốt lúa. Cô đã được các bác sĩ trực khẩn cấp cứu chữa nhưng vẫn phải đưa đến bệnh viện để phẫu thuật.
Phải mất vài giờ Jane Poynter mới quay lại được ngôi nhà kính nhưng không một phương tiện truyền thông nào biết về sự cố này với Jane Poynter. Sau đó, giới truyền thông càng ngày càng tím thấy nhiều sự thật, lúc này mọi người bắt đầu cảm thấy bị lừa dối.
Hóa ra nhân viên của "Sinh quyển 2" sẽ cung cấp cho các thành viên trong nhóm bằng nhiều nguồn cung cấp khác nhau hai lần một tháng, bao gồm hạt giống cây trồng, vitamin cho các thành viên trong nhóm , dụng cụ bắt gián và chuột. Ngoài ra trong mấy tháng đầu , do thời tiết không thuận lợi nhóm thí nghiệm bị mất mùa nên họ còn phải trực tiếp lấy lương thực từ kho.
Các thành viên trong nhóm thường xuyên bị đói. Mark Nelson nhớ lại rằng ông đã tụt mất khoảng 11 kg , thậm chí có lúc còn phải ăn cả vỏ đậu phộng .
Trang trại trong Sinh Quyển 2 ( nguồn ảnh The Institute of Ecotechnics）
Không chỉ các thành viên trong nhóm thí nghiệm gặp sự cố. Các sinh vật khác trong sinh quyển cũng không ổn. Chim ruồi và ong "tuyệt chủng" trong Sinh quyển 2, khiến cây trồng không thể thụ phấn. Những con gián, ban đầu được đưa vào để phân hủy phân, đã nhân lên dữ dội và gần như phá hủy hết mùa màng.
Tuy nhiên, mối đe dọa lớn nhất đối với các thành viên trong nhóm thí nghiệm không phải là cái đói mà là hơi thở. Không rõ vì lý do gì mà hàm lượng oxy trong không khí của Sinh quyển 2 giảm dần, từ mức ban đầu là 21% xuống mức thấp nhất là 14,2%. Với hàm lượng Oxy loãng như vậy khiến các thành viên trong đội như đang sống trên ngọn núi cao 4.500 mét.
Một số thành viên trong nhóm bắt đầu bị ngưng thở khi ngủ, những người khác còn phải dừng lại để lấy hơi giữa chừng khi nói trước khi kết thúc một câu dài. Họ chia sẻ " Tất cả chúng tôi đều cố gắng làm chậm các chuyển động nhằm giảm hoặc không tiêu tốn thêm bất kỳ năng lượng nào."
Vấn đề này có thể nhà điều hành cũng nắm được, họlo ngại rằng sự giảm hàm lượng oxy sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên trong nhóm, các nhân viên đã bơm thêm oxy tinh khiết vào "Sinh quyển 2".
Đột nhiên những thành viên trong nhóm thí nghiệm nhảy múa vui vẻ, la hét và chạy loạn xạ. Mark Nelson mô tả nó giống như một người đàn ông chín mươi tuổi trở lại thời trai trẻ. Sau khi nghiên cứu, người ta phát hiện ra rằng có lỗi thiết kế với Sinh Quyển 2, bê tông trong sinh quyển sẽ hấp thụ carbon dioxide, dẫn đến lượng oxy giảm.
Biểu đồ lượng Oxy giảm trong Sinh quyển 2 ( Ảnh William Dempster)
Chưa kể Biosphere 2 cũng gặp một vấn đề chết người -- nó không giải quyết được vấn đề năng lượng. Dù sử dụng một phần năng lượng mặt trời nhưng trên thực tế, "Sinh quyển 2" chưa bao giờ bị mất điện. Hoạt động của toàn bộ máy móc, nguồn sáng, hệ sinh thái bên trong vẫn phụ thuộc vào một lượng lớn nguồn điện bên ngoài.
Thế nhưng "Sinh quyển 2" được tuyên truyền và định vị là sinh quyển nhân tạo đầu tiên trên thế giới , là một thí nghiệm khoa học cho các thí nghiệm khép kín, nhưng trên thực tế, Sinh Quyển 2 phải dựa vào năng lượng điện, vật liệu bổ sung ở khắp mọi nơi, không thực hiện được chu trình carbon và chu trình oxy.
Vì vậy không có gì ngạc nhiên khi "Sinh quyển 2" nhận được nhiều lời chế giễu và lên án sau khi kết thúc. Một số người gọi nó là giả khoa học, trong khi những người khác chỉ ra rằng nó chỉ là một chương trình thực tế , chương trình giải trí mới lạ.
Chính bản thân các thành viên ,những người tham gia "Sinh quyển 2" cũng biết thí nghiệm này không được "kín" cho lắm.
Mark Nelson tiết lộ trong cuốn sách của mình, tám thành viên phi hành đoàn không thực sự hòa thuận với nhau vào thời điểm đó. Họ chia thành hai nhóm bốn người, và họ không thích nhau. Lý do sự chia rẽ giữa hai nhóm là quan điểm khác nhau của họ về thí nghiệm. Một nhóm người cho rằng không nên nhấn mạnh "đóng cửa" và nên dành nhiều thời gian hơn cho nghiên cứu khoa học, trong khi nhóm còn lại muốn giữ nguyên hiện trạng.
Sự chia rẽ khiến bầu không khí thờ ơ và thù địch giữa các thành viên trong nhóm và khiến toàn bộ trải nghiệm "Sinh quyển 2" trở nên "chua chát".
Ảnh tập thể các thành viên trong nhóm Sinh Quyển 2 (Ảnh Dartmouthalumnimagazine)
Hiện tại người ta công nhận rằng thí nghiệm Biosphere 2 là một thất bại. Việc xây dựng, quản lý và vận hành đã tiêu tốn một số tiền khổng lồ. Không khí, nước và thức ăn, tài nguyên không thể cung cấp đủ chỉ cho tám người.
"Sinh quyển 2" đã được tặng cho Đại học Arizona và các nhà nghiên cứu vẫn đang nghiên cứu về nó. Dù là một thí nghiệm thất bại, nhưng Biosphere 2 không phải là vô dụng. Một số nhà khoa học đã thiết kế các tầng sinh thái dựa trên điều này, tức là những quả bóng nhỏ khép kín có tôm, tảo, vi sinh vật và nước, chỉ có thể tự cung cấp năng lượng bằng ánh sáng mặt trời.
Một số nhà khoa học cũng nhìn thấy ý nghĩa tích cực của thí nghiệm này. Nhà sinh thái học William Schlesinger lập luận rằng mọi thứ chúng ta biết về hệ sinh thái đều dựa trên công việc mô tả và Biosphere 2 là một bài học quý giá , những tác động của thí nghiệm này không thể bỏ qua.
Sinh Quyển 2 hiện tại (Nguồn hình ảnh: Dartmouthalumnimagazine
Mark Nelson tin rằng "Sinh quyển 2" là thí nghiệm vĩ đại nhất từng được tiến hành trong lĩnh vực sinh thái học. Đó không phải là một thách thức hiện sinh, không có gì đáng trách khi mang nguồn cung cấp bên ngoài vào chưa bao giờ là mục đích của thử nghiệm.
Sinh Quyển 2 cũng là một thử nghiệm còn non trẻ, Sinh quyển 2 không thể chạy hoàn hảo ngay từ đầu mà phải trải qua những thăng trầm và thất bại, cho dù thất bại nhưng cung cấp nhiều bài học kinh nghiệm cho những người đến sau.
Mark Nelson lạc quan cho rằng trong tương lai con người có thể tự giải quyết vấn đề của mình, sự lạc quan này chính là điều mà cuộc sống trong "Sinh quyển 2" đã mang lại cho ông.
Đạo diễn người Mỹ Matt Wolf đã thực hiện bộ phim tài liệu về "Biosphere 2", được gọi là Spaceship Earth. Ông tin rằng đây không phải là vấn đề thành công hay thất bại của một thí nghiệm khoa học, mà thực chất đó là một phép ẩn dụ cho tham vọng của con người cũng những hạn chế mà con người gặp phải.
Vào những năm 1990, loài người có những khao khát vô hạn về vũ trụ và không gian bên ngoài. Đến bây giờ con người vẫn đang thực hiện những ước mơ tiến vào vũ trụ khám phá các hành tinh khác. Bạn hãy thử tưởng tượng rằng chúng ta sẽ sống trên mặt trăng hoặc sao Hỏa sau 50 năm nữa.
Kể từ những năm thực hiện thí nghiệm Sinh Quyển 2, thời gian đã trôi qua hơn Ba mươi năm , chúng ta vẫn sống trên trái đất , việc di cư đến một hành tinh khác dường như còn xa vời. "Sinh quyển 2" thất bại, chúng ta có thể lùi lại và bắt đầu lại.
Ở “Sinh quyển 1” trên trái đất, sẽ không có ai cung cấp thêm oxy, thức ăn và nước uống cho chúng ta, mọi thứ đều phải do chính con người tự thích nghi và tạo ra. Hãy quản lý Sinh Quyển 1 thật tốt bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất.
Nguồn tham khảo
- [1]John Allen, Mark Nelson. Biospherics and Biosphere 2, mission one (1991–1993). Ecological Engineering 13 (1999) 15–29
- [2]"The Lost History Of One Of The World’S Strangest Science Experiments (Published 2019)". 2019. Nytimes.Com.
- [3]"ULTIMATE SURVIVAL: DESERT DREAMERS BUILD A MAN-MADE WORLD (Published 1986)". 1986. Nytimes.Com.
- [4]Schlesinger, William H. 2018. "A Noosphere". Bioscience 68 (9): 722-723.
- [5]"Eight Go Mad In Arizona: How A Lockdown Experiment Went Horribly Wrong". 2020. The Guardian.
- [6]"Biosphere 2: What Really Happened?". 2022. Dartmouth Alumni Magazine.
