Chương 20. Lại một thời người ta cuồng nhiệt đi đãi dầu
Ông già đã đoán đúng. Dân làng nghe tin đại tá đã về, lại trả thù. Họ bất bình vì tụi vô lại ở đâu tự nhiên tới Titusville hy vọng làm giàu và làm cho họ thiệt thòi : người thì mất ngựa, người thì ruộng nương bị phá phách, kẻ thì đòi bồi thường hoặc vì sợ họ bị đánh đập, hoặc vì nhà cửa bị cướp bóc trong khi họ vắng mặt. Không ai là không kêu ca về tụi người mới tới và họ cho rằng đại tá chịu trách nhiệm về hết thảy những sự phá phách ấy.
Khi bọn họ tới trước cửa, ông Smith dang hai cánh tay, ra hiệu cho họ ngừng lại rồi nói:
- Tôi đoán rằng các bạn muốn nói chuyện với đại tá, phải không?
Họ ồn ào trả lời cùng một lúc. Ông già không nghe thấy gì hết, bảo họ:
- Các anh em cùng nói, làm sao tôi nghe được? Một người thay mặt các bạn khác rồi tiến lên nào.
Họ bàn tán với nhau, ào ào như ong vỡ tổ rồi một thằng tướng cao lớn, súng sáu dắt lưng, súng trường trong tay, tiến lên, nói:
- Chúng tôi biết rằng đại tá của ông đã về. Có nhiều người thấy ông ấy đi với những kẻ tùy tùng của ông ta. Vì ông ấy mà những kẻ lạ mặt lại xâm chiếm làng này. Các cửa tiệm trống rỗng : không còn rượu để uống, thức để ăn. Dù còn thì giá cũng vọt lên cao quá, không ai có tiền mua cả vì tụi ở châu thành lại đây, nặng túi, vung tiền ra mua hết. Dân làng chúng tôi chỉ còn cách chết đói thôi. Ông già cả, ông cũng thấy như chúng tôi chứ? Nếu không vãn cứu được tình cảnh ấy thì sẽ cơ cực tới nơi.
- Vậy anh em muốn gì?
- Muốn rằng đại tá phải bồi thường chúng tôi.
- Đại tá không còn một xu nào hết.
- Nếu vậy thì y phải vô khám. Chúng tôi lại để bắt y.
- Nếu ông ấy không chịu cho các anh em bắt?
- Chúng tôi sẽ dùng võ lực.
- Và nếu tôi cùng gia đình tôi bênh vực ông ấy?
- Thì ông và gia đình ông cũng bị chung một số phận với y. Nhưng tôi cho hay trước, nếu trong bọn tôi có người nào chết hoặc bị thương thì chúng tôi sẽ treo cổ cả bọn ông.
Ông già chưa kịp đáp, thì bị xô bắn ra xa vài thước, rồi đại tá hiện ra, cứng cỏi, uy nghi, hai tay nắm hai cây súng sáu, mắt sáng ngời, hét:
- Ai muốn bắt tôi và treo cổ tôi? Ai?
Oai phong của ông lẫm liệt quá, đến nỗi những kẻ liến thoắng nhất, giận dữ nhất cũng phải im bặt.
Nhưng sự hoảng hốt của họ tiêu tan ngay và một vài người biểu tình can đảm lại. Có tiếng la:
- Bắt lấy nó! Tóm lấy nó!
Không nói nửa lời, đại tá thủng thẳng lật cò súng lên, nói:
- Kẻ nào tiến một bước thì bị một viên đạn vào sọ. Hiểu không… Nghe đây.
Ai nấy đều yên lặng.
- Hết thảy các người đều hèn nhát hoặc ngu muội. Tôi cho rằng thái độ của các người đều vừa hèn nhát vừa ngu muội nữa. Các người phàn nàn rằng bọn lạ mặt tới đây ư? Đó chẳng phải là một dấu hiệu chỉ rằng làng của các người sắp thịnh vượng ư? Đất của các người có mỏ dầu, phong phú mà các người phàn nàn, có phải là các người điên không? Sợ cảnh cơ cực ư? Đất có phụ ai đâu? Đáng lẽ cày khu khu một công bắp, thì các người cày mười công, trăm công đi, nếu không đủ thì ngàn công đi. Các người nói : nhưng ngay bây giờ đây, tiệm tạp hóa trống trơn, quán rượu cũng vậy. Này tôi biểu cho mà hay : đó là một cơ hội tốt nó bắt buộc các người làm giàu đó.
Người thay mặt bọn biểu tình lên tiếng hỏi:
- Sao vậy?
- Thì các người họp nhau lại thành đoàn ra Pittsburgh cất hàng về đây bán lại cho tụi kiếm dầu lửa. Các người sẽ lời vô cùng. Còn những người ở nhà thì cày ruộng.
Có kẻ nói:
- Họ phá rừng của chúng tôi.
- Rừng ư? Ở đâu mà không có rừng? Chỉ có tụi Da đỏ mới ham rừng thôi. Các người muốn tự ví với bọn Mọi rợ sao? Họ đốn cây của các người, các người tiếc của thì sao không dùng cây ấy mà cất nhà? Cất khách sạn đi nào. Tụi họ ở xa tới, cần có chỗ ở tạm trong vài tháng. Kẻ nào có phòng cho mướn sẽ giàu lớn.
Không một người nào trong làng nghĩ tới điều ấy hết. Một người đáp:
- Nói vậy cũng phải, nhưng tụi vô lại đó làm loạn cả làng lên.
- Thì giữ gìn trật tự. Đặt ra sở Công an, ra người làm hiến binh, lập một binh đội nho nhỏ. Nếu các người muốn, tôi sẽ cầm đầu đội quân ấy và nhờ Trời phù hộ, tôi có thể thề với các người rằng tôi sẽ lập lại trật tự rất mau.
Có kẻ la:
- Đại tá muôn năm!
Một người khác gào:
- Đại tá muôn năm!
Rồi cả bọn đồng thanh reo lên. Đại tá không dùng gì tới hai cây súng sáu nữa. Bọn biểu tình muốn kiệu ông lên để hoan hô. Ông từ chối, gọi Hoggan, Kent và Sam:
- Các anh đi theo tôi, coi các người đào dầu.
Hoggan và Kent muốn đeo súng trường lên vai. Ông ngăn cản rồi nói:
- Vô ích. Các anh sẽ thấy tụi họ không hung dữ như người ta nói đâu. Phải dạy cho họ cách làm việc, khuyên bảo họ. Không nên coi họ như kẻ thù mà nên đãi họ như những người có công với sự thịnh vượng của miền này. Họ cũng là những người khẩn hoang như dân làng vậy. Nhờ họ mà Titusville sau này sẽ thành một đô thị lớn. Người cũ và người mới phải hiểu lẫn nau, hòa hợp với nhau. Khi họ biết rằng được đi lại thong thả trong làng, không phải mang theo súng lục hoặc súng trường thì mọi sự được yên hết.
Ba người ra đi.
Đại tá lần lượt vào thăm hết các trại mới cất của bọn người đi tìm dầu. gặp ai ông cũng khuyến khích ; chỉ cho người này rằng họ không biết lựa chỗ, đào sẽ không tới lớp dầu, cho người khác hay rằng dầu ở cả trăm thước dưới mặt đất, dùng leng và cuốc thì sẽ thất bại.
Tụi họ từ trước tới nay bị dân làng đe dọa và hành hung, cho nên ngạc nhiên lắm khi tấy đại tá tử tế như vậy. Giữa họ và đại tá có tình thương yêu chân thật liền.
Ngày qua tháng lại. Số người tìm dầu tới mỗi ngày một đông. Có người mang lại những tin tức rất mới mẻ. Báo chí ở Nữu Ước thuật lại những phát minh kỳ dị. Một người đã chế được một hỏa lò đốt bằng hơi dầu lửa và mọi người tin rằng đời sống sau này sẽ nhờ sự phát minh ấy mà được thêm phần tiện nghi.
***
Một buổi sáng, mọi người hổn hển chạy lại nhà ông Smith, đòi gặp mặt đại tá. Đại tá ra:
- Có gì vậy?
- Thưa đại tá, tôi đã kiếm được dầu.
- Hay lắm!
- Ở ngay gần mặt đất : đào không đầy 13 thước. Tôi giàu rồi.
Trong thời gian ấy, Sam vẫn tiếp tục lấy dầu ở giếng bên bờ Suối Dầu. Một ngày kia chàng sẽ lại đào cánh Đồng Lửa ; bây giờ thì một giếng đó cũng đủ rồi mà giếng có vẻ còn lâu mới cạn.
Chàng sắp cưới Marjorie. Cả nhà vui vẻ.
Đúng như lời tiên đoán của đại tá, vài năm sau Titusville thành một đô thị đẹp đẽ có sáu vạn dân cư.
Có nhiều người thất vọng, không kiếm được mỏ dầu, thành tử đào giếng rồi bỏ. Nhưng trái lại, cũng có nhiều người gây nổi một sản nghiệp đồ sộ. Cả thế giới cần dùng dầu lửa. Những kẻ táo bạo hơn, lại miền Texas và Californie để kiếm dầu. Họ cũng thành công rực rỡ không ai ngờ.
Sam và Marjorie đã kết hôn với nhau. Ông già Smith đã quy tiên, còn đại tá được cái vui thấy những lời tiên đoán của ông thực hành hết, và mất sau ông Smith ít lâu.
Những người gặp vận rủi, không kiếm được dầu thì làm công cho những bạn may mắn hơn.
Đã đành rằng không khỏi có ít nhiều bi kịch, nhưng thung lũng Suối Dầu, sau khi bị người bốn phương lại phá rừng, đào đất, như sau một tai biến ghê gớm, đã được bình tĩnh, yên ổn trở lại.
Đô thị Titusville đẹp đẽ, không còn náo nhiệt như hồi xưa nữa. Người ta còn nhớ đại tá và đã dựng một tượng kỷ niệm ông ở giữa châu thành. Khách nhàn du còn được thấy vẻ mặt uy nghi và quả quyết của ông.
Châu thành Dầu lửa ở ngã ba dòng Suối Dầu và con sông Alleghany, cách Pittsburgh không bao xa, mới là nơi có những nhà máy lọc dầu cho hết thảy miền ấy : đường phố đầy những khói đen và dầu hắc. Nhưng ở vùng chung quanh, không còn giếng dầu nào quan trọng cả. Người ta đã cuồng nhiệt ùa nhau lại những đất mới, nhất là miền Texas và Californie.
Khi bọn họ tới trước cửa, ông Smith dang hai cánh tay, ra hiệu cho họ ngừng lại rồi nói:
- Tôi đoán rằng các bạn muốn nói chuyện với đại tá, phải không?
Họ ồn ào trả lời cùng một lúc. Ông già không nghe thấy gì hết, bảo họ:
- Các anh em cùng nói, làm sao tôi nghe được? Một người thay mặt các bạn khác rồi tiến lên nào.
Họ bàn tán với nhau, ào ào như ong vỡ tổ rồi một thằng tướng cao lớn, súng sáu dắt lưng, súng trường trong tay, tiến lên, nói:
- Chúng tôi biết rằng đại tá của ông đã về. Có nhiều người thấy ông ấy đi với những kẻ tùy tùng của ông ta. Vì ông ấy mà những kẻ lạ mặt lại xâm chiếm làng này. Các cửa tiệm trống rỗng : không còn rượu để uống, thức để ăn. Dù còn thì giá cũng vọt lên cao quá, không ai có tiền mua cả vì tụi ở châu thành lại đây, nặng túi, vung tiền ra mua hết. Dân làng chúng tôi chỉ còn cách chết đói thôi. Ông già cả, ông cũng thấy như chúng tôi chứ? Nếu không vãn cứu được tình cảnh ấy thì sẽ cơ cực tới nơi.
- Vậy anh em muốn gì?
- Muốn rằng đại tá phải bồi thường chúng tôi.
- Đại tá không còn một xu nào hết.
- Nếu vậy thì y phải vô khám. Chúng tôi lại để bắt y.
- Nếu ông ấy không chịu cho các anh em bắt?
- Chúng tôi sẽ dùng võ lực.
- Và nếu tôi cùng gia đình tôi bênh vực ông ấy?
- Thì ông và gia đình ông cũng bị chung một số phận với y. Nhưng tôi cho hay trước, nếu trong bọn tôi có người nào chết hoặc bị thương thì chúng tôi sẽ treo cổ cả bọn ông.
Ông già chưa kịp đáp, thì bị xô bắn ra xa vài thước, rồi đại tá hiện ra, cứng cỏi, uy nghi, hai tay nắm hai cây súng sáu, mắt sáng ngời, hét:
- Ai muốn bắt tôi và treo cổ tôi? Ai?
Oai phong của ông lẫm liệt quá, đến nỗi những kẻ liến thoắng nhất, giận dữ nhất cũng phải im bặt.
Nhưng sự hoảng hốt của họ tiêu tan ngay và một vài người biểu tình can đảm lại. Có tiếng la:
- Bắt lấy nó! Tóm lấy nó!
Không nói nửa lời, đại tá thủng thẳng lật cò súng lên, nói:
- Kẻ nào tiến một bước thì bị một viên đạn vào sọ. Hiểu không… Nghe đây.
Ai nấy đều yên lặng.
- Hết thảy các người đều hèn nhát hoặc ngu muội. Tôi cho rằng thái độ của các người đều vừa hèn nhát vừa ngu muội nữa. Các người phàn nàn rằng bọn lạ mặt tới đây ư? Đó chẳng phải là một dấu hiệu chỉ rằng làng của các người sắp thịnh vượng ư? Đất của các người có mỏ dầu, phong phú mà các người phàn nàn, có phải là các người điên không? Sợ cảnh cơ cực ư? Đất có phụ ai đâu? Đáng lẽ cày khu khu một công bắp, thì các người cày mười công, trăm công đi, nếu không đủ thì ngàn công đi. Các người nói : nhưng ngay bây giờ đây, tiệm tạp hóa trống trơn, quán rượu cũng vậy. Này tôi biểu cho mà hay : đó là một cơ hội tốt nó bắt buộc các người làm giàu đó.
Người thay mặt bọn biểu tình lên tiếng hỏi:
- Sao vậy?
- Thì các người họp nhau lại thành đoàn ra Pittsburgh cất hàng về đây bán lại cho tụi kiếm dầu lửa. Các người sẽ lời vô cùng. Còn những người ở nhà thì cày ruộng.
Có kẻ nói:
- Họ phá rừng của chúng tôi.
- Rừng ư? Ở đâu mà không có rừng? Chỉ có tụi Da đỏ mới ham rừng thôi. Các người muốn tự ví với bọn Mọi rợ sao? Họ đốn cây của các người, các người tiếc của thì sao không dùng cây ấy mà cất nhà? Cất khách sạn đi nào. Tụi họ ở xa tới, cần có chỗ ở tạm trong vài tháng. Kẻ nào có phòng cho mướn sẽ giàu lớn.
Không một người nào trong làng nghĩ tới điều ấy hết. Một người đáp:
- Nói vậy cũng phải, nhưng tụi vô lại đó làm loạn cả làng lên.
- Thì giữ gìn trật tự. Đặt ra sở Công an, ra người làm hiến binh, lập một binh đội nho nhỏ. Nếu các người muốn, tôi sẽ cầm đầu đội quân ấy và nhờ Trời phù hộ, tôi có thể thề với các người rằng tôi sẽ lập lại trật tự rất mau.
Có kẻ la:
- Đại tá muôn năm!
Một người khác gào:
- Đại tá muôn năm!
Rồi cả bọn đồng thanh reo lên. Đại tá không dùng gì tới hai cây súng sáu nữa. Bọn biểu tình muốn kiệu ông lên để hoan hô. Ông từ chối, gọi Hoggan, Kent và Sam:
- Các anh đi theo tôi, coi các người đào dầu.
Hoggan và Kent muốn đeo súng trường lên vai. Ông ngăn cản rồi nói:
- Vô ích. Các anh sẽ thấy tụi họ không hung dữ như người ta nói đâu. Phải dạy cho họ cách làm việc, khuyên bảo họ. Không nên coi họ như kẻ thù mà nên đãi họ như những người có công với sự thịnh vượng của miền này. Họ cũng là những người khẩn hoang như dân làng vậy. Nhờ họ mà Titusville sau này sẽ thành một đô thị lớn. Người cũ và người mới phải hiểu lẫn nau, hòa hợp với nhau. Khi họ biết rằng được đi lại thong thả trong làng, không phải mang theo súng lục hoặc súng trường thì mọi sự được yên hết.
Ba người ra đi.
Đại tá lần lượt vào thăm hết các trại mới cất của bọn người đi tìm dầu. gặp ai ông cũng khuyến khích ; chỉ cho người này rằng họ không biết lựa chỗ, đào sẽ không tới lớp dầu, cho người khác hay rằng dầu ở cả trăm thước dưới mặt đất, dùng leng và cuốc thì sẽ thất bại.
Tụi họ từ trước tới nay bị dân làng đe dọa và hành hung, cho nên ngạc nhiên lắm khi tấy đại tá tử tế như vậy. Giữa họ và đại tá có tình thương yêu chân thật liền.
Ngày qua tháng lại. Số người tìm dầu tới mỗi ngày một đông. Có người mang lại những tin tức rất mới mẻ. Báo chí ở Nữu Ước thuật lại những phát minh kỳ dị. Một người đã chế được một hỏa lò đốt bằng hơi dầu lửa và mọi người tin rằng đời sống sau này sẽ nhờ sự phát minh ấy mà được thêm phần tiện nghi.
***
Một buổi sáng, mọi người hổn hển chạy lại nhà ông Smith, đòi gặp mặt đại tá. Đại tá ra:
- Có gì vậy?
- Thưa đại tá, tôi đã kiếm được dầu.
- Hay lắm!
- Ở ngay gần mặt đất : đào không đầy 13 thước. Tôi giàu rồi.
Trong thời gian ấy, Sam vẫn tiếp tục lấy dầu ở giếng bên bờ Suối Dầu. Một ngày kia chàng sẽ lại đào cánh Đồng Lửa ; bây giờ thì một giếng đó cũng đủ rồi mà giếng có vẻ còn lâu mới cạn.
Chàng sắp cưới Marjorie. Cả nhà vui vẻ.
Đúng như lời tiên đoán của đại tá, vài năm sau Titusville thành một đô thị đẹp đẽ có sáu vạn dân cư.
Có nhiều người thất vọng, không kiếm được mỏ dầu, thành tử đào giếng rồi bỏ. Nhưng trái lại, cũng có nhiều người gây nổi một sản nghiệp đồ sộ. Cả thế giới cần dùng dầu lửa. Những kẻ táo bạo hơn, lại miền Texas và Californie để kiếm dầu. Họ cũng thành công rực rỡ không ai ngờ.
Sam và Marjorie đã kết hôn với nhau. Ông già Smith đã quy tiên, còn đại tá được cái vui thấy những lời tiên đoán của ông thực hành hết, và mất sau ông Smith ít lâu.
Những người gặp vận rủi, không kiếm được dầu thì làm công cho những bạn may mắn hơn.
Đã đành rằng không khỏi có ít nhiều bi kịch, nhưng thung lũng Suối Dầu, sau khi bị người bốn phương lại phá rừng, đào đất, như sau một tai biến ghê gớm, đã được bình tĩnh, yên ổn trở lại.
Đô thị Titusville đẹp đẽ, không còn náo nhiệt như hồi xưa nữa. Người ta còn nhớ đại tá và đã dựng một tượng kỷ niệm ông ở giữa châu thành. Khách nhàn du còn được thấy vẻ mặt uy nghi và quả quyết của ông.
Châu thành Dầu lửa ở ngã ba dòng Suối Dầu và con sông Alleghany, cách Pittsburgh không bao xa, mới là nơi có những nhà máy lọc dầu cho hết thảy miền ấy : đường phố đầy những khói đen và dầu hắc. Nhưng ở vùng chung quanh, không còn giếng dầu nào quan trọng cả. Người ta đã cuồng nhiệt ùa nhau lại những đất mới, nhất là miền Texas và Californie.
