Khi các hoạt động xã hội và giải trí trên internet ngày càng gia tăng, các nền tảng lớn đều ít nhiều đối mặt với một số vấn đề — chẳng hạn như một bộ phận thanh thiếu niên đắm chìm trong thế giới ảo không thể thoát ra, hay tình trạng người dùng lăng mạ, quấy rối và lừa đảo lẫn nhau.
Tổ chức phi lợi nhuận quốc tế
Global Witness (Nhân Chứng Toàn Cầu) đã công bố báo cáo chuyên đề đầu tiên về bạo lực mạng nhắm vào các nhà hoạt động môi trường. Kết quả cho thấy: Facebook là nền tảng có môi trường mạng “độc hại” nhất trong số các mạng xã hội chính thống toàn cầu.
Từ tháng 11/2024 đến tháng 3/2025, tổ chức này đã khảo sát hơn 200 nhà vận động bảo vệ đất đai ở 6 châu lục. Kết quả cho thấy:
- 92% người tham gia khảo sát từng bị lăng mạ hoặc quấy rối trên mạng
- 63% cảm thấy lo ngại cho sự an toàn cá nhân
- 45% cho biết hiệu suất công việc bị ảnh hưởng do bị quấy rối
Các hình thức quấy rối phổ biến bao gồm: đe dọa giết người, lời nói xúc phạm, vu khống và tung tin thất thiệt nhằm vào cá nhân.
75% nạn nhân cho rằng việc bị quấy rối trên mạng đã trực tiếp hoặc phần nào gây ra mối đe dọa trong đời thực.
Khi được hỏi “hiện tượng này xảy ra ở đâu nhiều nhất”, phần lớn người được hỏi đều nhắc đến các nền tảng thuộc sở hữu của Meta (bao gồm Facebook, WhatsApp và Instagram):
- 62% cho biết bị bạo lực mạng trên Facebook
- 37% trên X (trước đây là Twitter)
- 36% trên WhatsApp
- 26% trên Instagram
Các nhà vận động kêu gọi các nền tảng mạng xã hội phải thực hiện trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ quyền riêng tư và an toàn của người dùng. Tuy nhiên, báo cáo cho thấy chỉ 12% người dùng hài lòng với phản hồi của nền tảng sau khi báo cáo hành vi lăng mạ hoặc quấy rối.
91% người được khảo sát cho rằng các nền tảng kỹ thuật số cần thực hiện thêm các biện pháp để đảm bảo an toàn cho họ và cộng đồng của họ.
Jörg đến từ Đức cho biết:
“Chúng thậm chí còn đe dọa đánh tôi, giết tôi. Tôi nhận được những tin nhắn nặc danh như: ‘Lần tới mà tao gặp mày trên đường, tao sẽ tông chết mày bằng xe của tao’.”
Fanø từ Đan Mạch kể lại:
“Chúng nói: ‘Nếu tao ở đó, tao sẽ lái xe tông chết mày’, hoặc ‘Đó là lý do tao mang theo súng săn’. Tôi đã báo cáo với Facebook, nhưng họ chỉ trả lời là sẽ điều tra – và dường như không có tiến triển gì.”
Cuộc khảo sát và các cuộc phỏng vấn sâu sau đó còn hé lộ tính chất và ảnh hưởng của các vụ quấy rối, bao gồm:
- Tấn công giới tính: Gần 25% người vận động cho biết từng bị tấn công do giới tính; gần 20% bị tấn công do nhận diện giới.
- Đe dọa phạm tội: 35% nạn nhân từng bị đe dọa ngoài đời vì hoạt động của mình; 30% đã từng thực sự bị xâm hại.
- Mô hình thương mại của mạng xã hội: Gần 2/3 người bị hại cho rằng cách vận hành của nền tảng kỹ thuật số đã khiến họ dễ bị tổn thương hơn.
Báo cáo chỉ rõ: Quản lý yếu kém và thuật toán khuếch đại nội dung độc hại của các nền tảng Meta chính là nguyên nhân cốt lõi của vấn đề.
Global Witness cùng nhiều nhà vận động đã kêu gọi các công ty công nghệ như Meta hành động ngay lập tức, bao gồm:
- Tăng cường cơ chế kiểm duyệt nội dung
- Đánh giá định kỳ hiệu quả hệ thống
- Cải cách thuật toán đề xuất để ngăn chặn sự lan rộng của bạo lực mạng