Python bản số pi 3.14 (πthon) chính thức ra mắt: hỗ trợ luồng tự do và nén Zstd

VNZ-NEWS
Vào ngày 7/10 (giờ địa phương), Quỹ Phần mềm Python (Python Software Foundation) đã công bố phát hành Python 3.14.0 – phiên bản ổn định mới nhất của ngôn ngữ lập trình Python.

python314.jpg

Đây cũng là phiên bản được cộng đồng đặc biệt chú ý vì trùng với con số “3.14” – gần bằng π (pi), nên được vui gọi là “πthon”. So với Python 3.13, bản 3.14 mang đến nhiều cải tiến lớn về tính năng và hiệu năng.

Dưới đây là tổng hợp những thay đổi đáng chú ý nhất:

Tính năng và cải tiến chính​

  • PEP 779 – Hỗ trợ luồng tự do (Free-threaded Python):
    Cung cấp khả năng thực thi đa luồng song song thực sự, giúp tận dụng tối đa CPU đa nhân.
  • PEP 649 – Trì hoãn đánh giá chú thích (Delayed Evaluation of Annotations):
    Cải thiện cú pháp và trải nghiệm làm việc với chú thích kiểu (type annotations).
  • PEP 750 – Chuỗi mẫu (Template Strings – t-strings):
    Giới thiệu cú pháp mới tương tự f-string, cho phép xử lý chuỗi tùy chỉnh linh hoạt hơn.
  • PEP 734 – Hỗ trợ nhiều trình thông dịch (Multiple Interpreters):
    Cho phép chạy nhiều môi trường thông dịch Python độc lập trong cùng một tiến trình.
  • PEP 784 – Mô-đun compression.zstd:
    Thêm hỗ trợ thuật toán nén Zstandard (Zstd) với tốc độ và hiệu suất vượt trội.
  • PEP 758 – Cải thiện cú pháp except và except*:
    Cho phép bỏ qua dấu ngoặc khi xử lý ngoại lệ, giúp mã gọn hơn.
  • PyREPL:
    Nay có tô sáng cú pháp và hỗ trợ đầu ra có màu cho các công cụ dòng lệnh như unittest, argparse, json và calendar.
  • PEP 768 – Giao diện gỡ lỗi không chi phí (Zero-overhead Debugger Interface):
    Cho phép tích hợp trình gỡ lỗi mà không ảnh hưởng đến hiệu năng.
  • Mô-đun uuid:
    Hỗ trợ thêm UUID phiên bản 6–8, đồng thời tăng tốc tạo UUID 3–5 lên khoảng 40%.
  • PEP 765 – Cấm return / break / continue thoát khỏi khối finally:
    Giúp đảm bảo logic và độ an toàn của mã nguồn.
  • PEP 741 – Cải tiến giao diện cấu hình C API:
    Hỗ trợ tốt hơn cho việc nhúng (embedding) hoặc mở rộng (extension) Python vào phần mềm khác.
  • Trình thông dịch hiệu năng cao mới:
    Cung cấp tùy chọn biên dịch mã nguồn với hiệu năng vượt trội trên một số trình biên dịch mới.
  • Thông báo lỗi rõ ràng hơn:
    Cải thiện khả năng đọc và gỡ lỗi trong quá trình phát triển.
  • HMAC tích hợp:
    Giờ sử dụng mã được kiểm chứng hình thức (formally verified) từ dự án HACL*.
  • Công cụ dòng lệnh mới:
    Có thể kiểm tra tiến trình Python đang chạy theo cách bất đồng bộ.
  • Mô-đun pdb:
    Giờ đã hỗ trợ kết nối từ xa (remote attach) tới một tiến trình Python đang chạy.

Thay đổi về bản build và phát hành​

  • PEP 761 – Ngừng sử dụng tệp ký PGP:
    Bắt đầu từ Python 3.14, không còn phát hành tệp .asc PGP. Thay vào đó, khuyến nghị xác minh qua Sigstore.
  • Bản macOS và Windows:
    Đều đi kèm trình biên dịch JIT thử nghiệm (experimental Just-In-Time compiler).
  • Lần đầu tiên phát hành bản nhị phân cho Android.

Cài đặt và tương thích​

  • Trên Windows, Python 3.14 giới thiệu trình quản lý cài đặt mới (Install Manager), có thể tải từ Microsoft Store hoặc trang chủ Python.org.
    Phiên bản trình cài đặt cũ sẽ vẫn được duy trì trong chu kỳ 3.14 và 3.15 trước khi bị loại bỏ.
  • Ngoài ra, Python Foundation còn cung cấp tệp JSON liệt kê toàn bộ gói phần mềm và mã kiểm tra (checksum) của bản phát hành này để các nhà phát triển dễ dàng đối chiếu và xác minh.

Các bạn tham khảo thêm thông tin tại đây

Tải về python tại đây