Internet Archive đạt cột mốc lưu trữ 1 nghìn tỷ trang web, hành trình xây dựng “kho bảo tồn của Internet”
VN-Z.vn – Tháng 10 này, tổ chức phi lợi nhuận Internet Archive (IA) chính thức kỷ niệm một cột mốc mang tính lịch sử: 1 nghìn tỷ trang web đã được lưu trữ và bảo tồn thông qua dịch vụ Wayback Machine.
Được thành lập từ năm 1996, Internet Archive hoạt động với mục tiêu “lưu giữ ký ức của nhân loại trên Internet”. Từ các trang tin tức lớn, blog cá nhân, cho đến những website đã biến mất từ lâu – tất cả đều được IA ghi lại, để mọi người có thể “du hành ngược thời gian” và xem lại Internet của quá khứ.
Trong suốt tháng 10, Internet Archive sẽ tổ chức nhiều sự kiện nhằm nhìn lại hành trình hơn hai thập kỷ lưu trữ dữ liệu số của nhân loại. Các sự kiện này bao gồm chia sẻ của những kỹ sư, thủ thư số, các nhóm tình nguyện, cùng những “người giữ ký ức” đã đóng góp vào việc bảo tồn web.
Jonah, người phụ trách hạ tầng dữ liệu tại IA, chia sẻ rằng dự án hiện lưu trữ dữ liệu ở quy mô khổng lồ – có thể lên tới hàng exabyte, và vẫn đang tiếp tục mở rộng. Dù gặp nhiều khó khăn về băng thông và chi phí lưu trữ, họ vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu “giữ cho Internet không bị mất mát”.
Cột mốc 1 nghìn tỷ trang web cũng khơi dậy nhiều thảo luận trong cộng đồng công nghệ:
Thậm chí, có người từng đề xuất mô hình “Internet Archive phi tập trung” – nơi người dùng có thể đăng ký hiến vài trăm GB dung lượng, để IA tự động đẩy các dữ liệu hiếm nhất về máy người đó lưu giữ tạm thời.
Một số thành viên cộng đồng còn đặt ra những vấn đề kỹ thuật đáng chú ý:
IA từng khẳng định họ có các biện pháp bảo vệ dữ liệu và không cho phép chỉnh sửa nội dung đã lưu. Tuy nhiên, thách thức về quyền riêng tư, bản quyền và kiểm duyệt nội dung vẫn luôn là câu hỏi khó cho bất kỳ tổ chức lưu trữ mở nào.
Một số người dùng cũng bày tỏ mong muốn IA mở tính năng tìm kiếm nội dung toàn văn trong các bản lưu, thay vì chỉ tra cứu theo URL. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định rằng việc đánh chỉ mục (index) 1 nghìn tỷ trang web là “ác mộng kỹ thuật”, tốn tài nguyên gấp hàng trăm lần so với các công cụ tìm kiếm hiện nay.
Dù tốc độ truy cập chưa nhanh, và hạ tầng chưa hoàn hảo, Internet Archive vẫn là một trong những dự án nhân văn và có ý nghĩa bậc nhất của thế kỷ 21. Trong thời đại mà mọi thứ có thể bị xóa chỉ bằng một cú nhấp chuột, việc có nơi lưu giữ “ký ức kỹ thuật số” của loài người là điều vô giá.
Như một thành viên bình luận:
VN-Z.vn sẽ tiếp tục cập nhật thêm thông tin về các sự kiện kỷ niệm và những câu chuyện phía sau “bộ nhớ vĩnh cửu” của Internet này.
Trong suốt tháng 10, Internet Archive sẽ tổ chức nhiều sự kiện nhằm nhìn lại hành trình hơn hai thập kỷ lưu trữ dữ liệu số của nhân loại. Các sự kiện này bao gồm chia sẻ của những kỹ sư, thủ thư số, các nhóm tình nguyện, cùng những “người giữ ký ức” đã đóng góp vào việc bảo tồn web.
Jonah, người phụ trách hạ tầng dữ liệu tại IA, chia sẻ rằng dự án hiện lưu trữ dữ liệu ở quy mô khổng lồ – có thể lên tới hàng exabyte, và vẫn đang tiếp tục mở rộng. Dù gặp nhiều khó khăn về băng thông và chi phí lưu trữ, họ vẫn kiên trì theo đuổi mục tiêu “giữ cho Internet không bị mất mát”.
Thách thức làm sao để lưu cả thế giới số?
Cột mốc 1 nghìn tỷ trang web cũng khơi dậy nhiều thảo luận trong cộng đồng công nghệ:
- Một số người dùng cho rằng tốc độ truy cập Wayback Machine khá chậm, đặc biệt khi xem lại nhiều mốc thời gian khác nhau.
- Có ý kiến đề xuất mở mô hình lưu trữ phân tán kiểu torrent hoặc IPFS, cho phép người dùng “hiến dung lượng ổ cứng” để cùng lưu giữ Internet Archive – giống như cách các mạng chia sẻ file hoạt động.
- Tuy nhiên, nhiều kỹ sư cho rằng IPFS vẫn chưa thực sự sẵn sàng cho quy mô dữ liệu hàng exabyte, trong khi torrent lại có vấn đề về việc cập nhật hoặc duy trì file đã thay đổi.
Thậm chí, có người từng đề xuất mô hình “Internet Archive phi tập trung” – nơi người dùng có thể đăng ký hiến vài trăm GB dung lượng, để IA tự động đẩy các dữ liệu hiếm nhất về máy người đó lưu giữ tạm thời.
Những câu hỏi lớn: Tốc độ, bảo mật và tính minh bạch
Một số thành viên cộng đồng còn đặt ra những vấn đề kỹ thuật đáng chú ý:
- Làm sao đảm bảo tính bất biến của dữ liệu – tránh việc bị chỉnh sửa hoặc “viết lại lịch sử”?
- Liệu IA có cơ chế băm dữ liệu, xác thực checksum hoặc blockchain hóa để chống can thiệp?
- Các chính phủ, cơ quan an ninh, hay tổ chức lớn có khả năng thao túng nội dung lưu trữ không?
IA từng khẳng định họ có các biện pháp bảo vệ dữ liệu và không cho phép chỉnh sửa nội dung đã lưu. Tuy nhiên, thách thức về quyền riêng tư, bản quyền và kiểm duyệt nội dung vẫn luôn là câu hỏi khó cho bất kỳ tổ chức lưu trữ mở nào.
Mong muốn của cộng đồng: “Ước gì có thể tìm kiếm được cả nghìn tỷ trang đó”
Một số người dùng cũng bày tỏ mong muốn IA mở tính năng tìm kiếm nội dung toàn văn trong các bản lưu, thay vì chỉ tra cứu theo URL. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định rằng việc đánh chỉ mục (index) 1 nghìn tỷ trang web là “ác mộng kỹ thuật”, tốn tài nguyên gấp hàng trăm lần so với các công cụ tìm kiếm hiện nay.
Internet Archive – “thư viện nhân loại” giữa thời đại dữ liệu
Dù tốc độ truy cập chưa nhanh, và hạ tầng chưa hoàn hảo, Internet Archive vẫn là một trong những dự án nhân văn và có ý nghĩa bậc nhất của thế kỷ 21. Trong thời đại mà mọi thứ có thể bị xóa chỉ bằng một cú nhấp chuột, việc có nơi lưu giữ “ký ức kỹ thuật số” của loài người là điều vô giá.
Như một thành viên bình luận:
VN-Z.vn sẽ tiếp tục cập nhật thêm thông tin về các sự kiện kỷ niệm và những câu chuyện phía sau “bộ nhớ vĩnh cửu” của Internet này.
