Các “ông lớn” công nghệ tranh nhau mua động cơ máy bay cũ để cung cấp điện cho AI — Đơn hàng kín đến năm 2030

Tình trạng thiếu hụt tua-bin khí đang trở thành “nút thắt cổ chai” mới cho quá trình mở rộng các trung tâm dữ liệu AI, buộc nhiều nhà phát triển phải mua lại các động cơ phản lực đã qua sử dụng từ máy bay thương mại để chuyển đổi thành các máy phát điện di động phục vụ hệ thống AI.

Dự đoán đến năm 2026, thách thức lớn nhất đối với việc mở rộng trung tâm dữ liệu AI sẽ không còn là năng lực tính toán (compute), đất đai hay vốn đầu tư, mà là nguồn cung động cơ phản lực. Do việc kết nối vào lưới điện quốc gia mất nhiều năm để hoàn tất, các nhà phát triển đang đổ xô tìm mua “tua-bin khí chuyển đổi từ động cơ máy bay” (aero-derivative gas turbine), một giải pháp tạm thời để đảm bảo nguồn điện cho trung tâm dữ liệu AI.

“Tua-bin khí chuyển đổi từ động cơ máy bay” là gì?​

Đây là các động cơ phản lực được cải tiến để sử dụng trong công nghiệp, thừa hưởng ưu điểm của động cơ hàng không như:

• Công suất lớn,
• Thời gian khởi động nhanh,
• Kích thước nhỏ gọn.

Nhờ đó, chúng thường được sử dụng trong các hệ thống điện tạm thời hoặc trung hạn, gọi là bridge power — tức là cung cấp điện trong khi cơ sở hạ tầng điện cố định vẫn đang xây dựng.

Nguồn cung cạn kiệt — Đơn hàng kéo dài đến 2030​

Khi nhu cầu tăng vọt, nguồn cung tua-bin khí gần như bị vét sạch. Nhiều nhà sản xuất lớn như Siemens Energy cho biết:

“Hơn 60% đơn hàng tua-bin khí tại Mỹ hiện nay có liên quan đến trung tâm dữ liệu AI.”

Nhấn để mở rộng...

Thời gian giao hàng cho các mẫu tua-bin công nghiệp hiện đã bị đẩy lùi tới năm 2028–2030.
Tình hình trở nên căng thẳng đến mức CEO của GE Vernova, ông Scott Strazik, tiết lộ rằng toàn bộ năng lực sản xuất của công ty đến cuối năm 2028 đã gần như được đặt kín — và một số khách hàng phải trả trước tới 25 triệu USD chỉ để giữ suất sản xuất trong tương lai.

GE LM6000 và LM2500 — “vũ khí bí mật” của ngành AI​

Các dòng tua-bin LM6000 và LM2500 của General Electric (GE) đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho các nhà phát triển AI:

• OpenAI và đối tác Crusoe Energy mới đây đã đặt hàng 29 bộ tua-bin LM2500XPRESS để cung cấp khoảng 1 gigawatt điện tạm thời cho dự án “Stargate” (Siêu máy tính AI thế hệ mới).
• Một tua-bin LM6000 có thể khởi động từ trạng thái nguội và đạt công suất 50 MW chỉ trong 10 phút, đồng thời toàn bộ hệ thống có thể lắp đặt trong 30 ngày.

Tuy nhiên, hiệu suất cao này đi kèm cái giá môi trường đắt đỏ — các tua-bin này đốt dầu diesel hoặc methane, thải ra lượng lớn khí nhà kính.

Tranh cãi về môi trường và “lỗ hổng pháp lý”​

Dù các mẫu tua-bin đời mới có trang bị hệ thống xử lý khí thải, các cơ quan môi trường vẫn tỏ ra nghi ngờ.
Dự án siêu máy tính của xAI (Elon Musk) đã gây tranh cãi dữ dội khi sử dụng hàng chục tua-bin methane, làm dấy lên lo ngại về ô nhiễm khí thải.

Tại Mỹ, quy định hiện hành cho phép các máy phát điện di động hoạt động “tạm thời” (thường là 12 tháng) được miễn trừ nhiều tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt.
Tuy nhiên, nhu cầu điện của AI lại mang tính lâu dài, khiến các nhà quản lý lo ngại rằng điều này có thể trở thành “lỗ hổng” trong hệ thống pháp luật về môi trường.

Ngành sản xuất tua-bin không thể mở rộng ngay lập tức​

Việc sản xuất tua-bin khí rất phức tạp, bao gồm đúc hợp kim chịu nhiệt, xử lý nhiệt chính xác và kiểm tra kỹ thuật nghiêm ngặt, khiến việc tăng công suất gần như bất khả thi trong ngắn hạn.
Nhiều linh kiện cốt lõi có thời gian giao hàng tính bằng năm.
Mặc dù GE, Mitsubishi và một số nhà sản xuất khác đã công bố kế hoạch mở rộng sản xuất, nhưng ít nhất phải đến năm 2028 tình trạng khan hiếm này mới có thể được cải thiện.

Đây được xem là “cuộc chạy đua năng lượng” mới trong kỷ nguyên AI, nơi điện năng — chứ không phải chip — trở thành tài nguyên quý giá nhất.