Ông Nguyễn Đăng Duy Nhất, một trong những chuyên gia hàng đầu về tư vấn doanh nghiệp tại Việt Nam, vừa có một bài phân tích rất rõ ràng và hữu ích cho các doanh nghiệp, đặc biệt là giới khởi nghiệp, về mô hình kinh doanh thời 4.0.
Mô hình kinh doanh là gì? Tầm quan trọng của nó?
Mô hình kinh doanh (Business Model) là một khái niệm trừu tượng được hiểu theo rất nhiều nghĩa khác nhau. Theo Wikipedia, mô hình kinh doanh là một văn bản tổng quan sắp xếp các kế hoạch phát triển tổ chức, công ty trong tương lai. Có người lại nói rằng: “Mô hình kinh doanh là bản kế hoạch để sinh doanh thu và lợi nhuận”.
Tựu trung lại, tất cả vẫn có chung một ý nghĩa của khái niệm Mô hình kinh doanh là bản kế hoạch kiếm tiền và phát triển, phát triển để kiếm tiền…hay cách thức mà doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận từ công việc kinh doanh của mình. Nó chính xác là tất cả những hướng đi và các bước hành động mà chủ doanh nghiệp vạch ra để bám theo loại hình kinh doanh nhất định.
Từ đó mọi thành viên trong công ty sẽ chung một suy nghĩ, mục đích và đặc biệt là chung hành động. Mô hình kinh doanh với thời gian đã thay đổi và thích nghi phù hợp với sự tiến hóa của nền kinh tế từ cách mạng 1.0 Cơ giới hóa đến cách mạng 5.0 Cá nhân hóa. Đại dịch Covid 19 vừa qua cũng là tác nhân không nhỏ đến việc chuyển đổi mô hình kinh doanh và quản trị doanh nghiệp trên thế giới cũng như tại Việt Nam.
Mô hình kinh doanh từ 1.0 đến 3.0
Wal-Mart, chuỗi bán lẻ giá rẻ hàng đầu trên thế giới, là một trong những công ty tư nhân thành công nhất nước Mỹ. Có nhiều yếu tố dẫn đến thành công này, trong đó có việc gần đây Hãng đã sử dụng cấu trúc mô hình kinh doanh của Alexander Osterwalder (nhà nghiên cứu về mô hình kinh doanh, doanh nhân, diễn giả).
Từ chuyện của Wal-Mart
Áp dụng mô hình Osterwalder, đề xuất giá trị của Wal-Mart dựa trên giải pháp cho khách hàng là giá rẻ mỗi ngày. Wal-Mart không những bán hàng tiện nghi với nhiều chủng loại mà còn là nơi dừng chân mua sắm một lần, nơi khách hàng có thể mua từ cây kim, sợi chỉ đến hàng công nghiệp. Với đề xuất giá trị này, khách hàng sẽ tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
Wal-Mart xây dựng hệ thống bán hàng trực tiếp. Hãng cũng thường xuyên trao đổi với khách hàng qua các phương tiện truyền thông chi phí thấp, đặc biệt là tận dụng triệt để mạng internet. Wal-Mart thiết lập quan hệ khách hàng dựa trên cơ sở tự phục vụ và tự động hóa song song với việc kết hợp các sản phẩm cần thiết gần nhau.
Wal-Mart phân loại khách hàng thành 3 nhóm chính: những người có thu thập thấp thích hàng hiệu, những người mua sắm giàu có nhưng thích giá rẻ và những người thích giá rẻ nhưng không thể mua nhiều. Wal-Mart tập trung vào 3 hoạt động then chốt: Mua hàng hóa, phân phối và kiểm soát chi phí. Nguồn lực then chốt của Hãng bao gồm kho bãi và hậu cần, con người.
Văn hóa công ty đề cao việc nhân viên cải thiện bản thân, kỷ luật và lòng trung thành. Hãng xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với nhà cung ứng, xem họ như là một thành phần của chuỗi giá trị và tận dụng lợi thế mua nhiều với giá thấp. Dòng doanh thu của Wal-Mart được tạo ra chủ yếu từ bán lẻ.
Ngoài ra, doanh thu cũng đến từ những thương hiệu dán nhãn Wal-Mart. Cấu trúc chi phí của Wal-Mart tập trung vào việc giảm thiểu chi phí và tiết kiệm dựa trên quy mô lớn; áp dụng công nghệ thông tin. Wal-Mart cũng nổi tiếng với những phương pháp chuyển chi phí hoạt động sang phía nhà cung ứng.
Thành công của Wal-Mart là nhờ Hãng đã áp dụng triệt để mô hình kinh doanh này vào hoạt động của từng cửa hàng bán lẻ. Tuy vậy, cũng với mô hình này Wal-Mart đã thất bại và phải rút khỏi Hàn Quốc. Việc vận dụng và thay đổi mô hình kinh doanh là cần thiết ngay cả đối với những doanh nghiệp hàng đầu như Wal-Mart nếu muốn thành công.
Từ việc phân tích mô hình kinh doanh của Wal-Mart có thể thấy, nếu lựa chọn cấu trúc mô hình kinh doanh theo Osterwalder, doanh nghiệp cần phân tích 9 thành phần của mô hình đó rồi đối chiếu với điểm mạnh, điểm yếu của mình.
Sau khi đã phân tích kỹ lưỡng, doanh nghiệp có thể ra quyết định về việc thay đổi mô hình kinh doanh. Bất kỳ thay đổi nhỏ nhất trong mô hình kinh doanh cũng kèm theo rất nhiều rủi ro mà doanh nghiệp cần phải tiên liệu trong quá trình quản trị.
Tới chuyện của Big C và Masan
Tại Việt Nam, chuỗi siêu thị Big C từng gặp phải rủi ro khi áp dụng mô hình bán lẻ với mục tiêu cung cấp các sản phẩm chất lượng và giá cao hoặc ngang bằng với Co.opMart.
Big C đã không thể tối ưu hóa được chi phí và lợi nhuận thấp dù đã từng thành công với mô hình này ở nhiều nước. Tuy nhiên, những năm gần đây Big C đã chuyển hướng trở thành chuỗi siêu thị giá rẻ với nhiều khuyến mãi và có vẻ như đang cạnh tranh với Metro, mặc dù Metro chủ yếu là bán sỉ. Trong các chương trình truyền thông tích hợp, Big C là siêu thị có nhiều chương trình khuyến mãi giảm giá nhất tại Việt Nam.
Với sự thay đổi mô hình kinh doanh, Big C đã phải tập trung vào việc thương lượng với nhà cung cấp một cách quyết liệt để có những hợp đồng giá tốt nhất. Thậm chí họ đã từ chối nhiều nhà cung cấp trong thời gian dài nếu không chấp nhận các điều khoản, quy định của họ. Với mô hình kinh doanh mới, Big C đã gặt hái được một số thành công nhất định.
Cũng như Big C, Công ty Cổ phần Hàng Tiêu dùng Masan từng thất bại với mô hình kinh doanh bán lẻ. Công ty sau đó đã tập trung sang ngành hàng tiêu dùng nhanh với sự thành công của sản phẩm nước tương và nước mắm. Masan đã đa dạng hóa sản phẩm với mì gói và cũng đã đạt được thành công đáng kể.
Gần đây, Masan đã mở rộng mô hình kinh doanh theo hướng mua bán và sáp nhập, bằng cách mua lại phần lớn cổ phần của Tổng Công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe), nước suối Vĩnh Hảo, thức ăn Proconco và nhiều thương hiệu khác. Gần đây nhất, Masan đã mua lại chuỗi bán lẻ của Vinmart và xây dựng hệ thống bán lẻ kết hợp online và offline.
Mô hình kinh doanh 4.0
Wal-mart 4.0
Bước vào kỷ nguyên số hóa 4.0, Walmart ngày nay đã phối hợp các đội mua hàng cho trang web Walmart.com và các cửa hàng bán lẻ của công ty nhằm chuyển hướng e-commerce để có thể tối đa hóa lợi nhuận. Việc phối hợp này sẽ giúp tránh xung đột giá giữa các sản phẩm bán online và offline tại cửa hàng.
Cụ thể Walmart chia làm 6 đội : quần áo; hàng tiêu dùng; giải trí, đồ chơi; thực phẩm; mặt hàng cứng và hàng gia đình. Walmart đã gia tăng mạnh mẽ mảng e-commerce đặc biệt nhóm hàng tạp hóa được mua online ngày càng nhiều.
Để có thể phục vụ mảng e-commerce tốt, Walmart phải đầu tư và thay đổi về công nghệ và chuỗi cung ứng do vậy khoản đầu tư ban đầu tương đối cao và phải mất nhiều thời gian để có thể thu lại lợi nhuận.
Trong giai đoạn Covid 19, Walmart đã phải thực hiện những điều chỉnh để phù hợp với tiêu chuẩn phòng chống dịch.
– Giới hạn số lượng khách hàng vào cửa hàng
Walmart đã giới hạn số lượng khách hàng vào cửa hàng cùng một lúc. Các cửa hàng không được quá 5 khách hàng trong không gian 1,000 feet vuông . Để thực hiện được giới hạn này, các cửa hàng được đánh dấu xếp hàng ở cửa vào và hướng dẫn khách ra vào từng người một và những bảng hiệu hướng dẫn giữ khoảng cách xã hội và phục vụ 1 vào 1 ra khi cần thiết.
– Mua hàng bên trong cừa hàng
Walmart sử dụng lối đi di chuyển một chiều và các dấu hiệu để định hướng. Đồng thời tiếp tục có các bảng hiệu bên trong quầy để duy trì giãn cách xã hội và xếp hàng hợp lý. Khi khách hàng tính tiền xong sẽ được hướng dẫn lối đi ra để không phải đi ngang chạm mặt nhau. Khi Covid xảy ra, Walmart thường xuyên tham vấn các chuyên gia y tế và khách hàng để phục vụ họ tốt hơn với tiêu chí hàng đầu làm đảm bảo sức khỏe và an toàn cho mọi người.
Kỷ nguyên số 4.0 tại Việt Nam
Chia sẻ câu chuyện về học cách xây dựng thương hiệu trong thời đại kỹ thuật số tại Diễn đàn thương hiệu do Forbes Việt Nam tổ chức mới đây, ông Lê Quốc Việt – Phó chủ tịch Công ty Nutifood cho biết đã mất hai năm nghiên cứu và đầu tư để xem kỹ thuật số là gì. Họ học hỏi đối tác và cả cách thức của đối thủ để đạt mục tiêu mong muốn là phát triển khách hàng mới, tương tác với khách hàng tốt hơn và làm sao để đo lường chỉ số về các nhóm khách hàng khác nhau.
Nhờ liên kết với Chính phủ thực hiện chương trình Nâng tầm vóc Việt, Nutifood có 1,5 triệu dữ liệu cập nhật các chỉ số về chiều cao, cân nặng, sức khỏe của thiếu nhi. Song song đó, Nutifood bắt đầu kết hợp các chương trình tiếp thị trực tuyến (online) với trực tiếp (offline), điển hình như chiến dịch kết hợp với Samsung: các bác sĩ của Nutifood đến khám sức khỏe và tư vấn cho khoảng 150.000 công nhân, từ đó đưa vào dữ liệu chăm sóc sức khỏe, quan tâm chia sẻ và nhiều người trong số họ đã trở thành khách hàng của Nutifood.
Với chuỗi cà phê trẻ Coffee House đã bước vào kỷ nguyên số với một số thay đổi mang lại hiệu quả như:
– Áp dụng công nghệ thông minh vào kinh doanh
Thời đại công nghệ số và các thiết bị di động lên ngôi nên đa số các cửa hàng ngày nay đều tạo ứng dụng mobile. Tuy nhiên nếu làm không khéo léo, hấp dẫn và vô ích thì hầu hết người dùng sẽ gỡ bỏ app sau một vài lần sử dụng. Nhưng The Coffee House lại viết nên một câu chuyện khác.
Thiết kế ứng dụng di động The Coffee House trên không chỉ để “cho có” mà đây là một kênh chăm sóc hội viên vô cùng hiệu quả. Với app mobile này, mỗi giao dịch của khách đều sẽ được tích điểm. Cứ sau 20 điểm, khách hàng được tặng 1 phần nước miễn phí và giảm giá 10% dành cho khách hàng thân thiết.
Con số 20 vừa hay không quá lớn lại vừa tạo ra được động lực để khách hàng cố gắng đạt được mục tiêu. Từ câu chuyện khởi nghiệp của The Coffee House, bạn sẽ thấy được không phải tự nhiên mà mọi thứ đều có thể dễ dàng thành công, tất cả đều phải chịu nhiều rủi ro và vượt qua nhiều khó khăn. Đó là một thương hiệu được sinh ra từ sự trân trọng yếu tố con người và những trải nghiệm của khách hàng.
– Trải nghiệm tinh tế từ những điều nhỏ nhất
Phần lớn các quán cafe đều không muốn khách hàng của mình ngồi quá lâu bởi điều này sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ. Mặt bằng là yếu tố chiếm phần trăm không nhỏ trong vốn đầu tư ban đầu, việc tận dụng thời gian và không gian cho khách hàng mới là nhu cầu cần thiết và hợp lý. Tuy nhiên, The Coffee House đã làm điều ngược lại, chấp nhận rủi ro vì mong muốn mang lại sự trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.
– Con người là trọng tâm
Những chính sách mà The Coffee House xây dựng trong văn hóa làm việc đã lấy đi lòng trung thành của nhân viên. Từ đó, duy trì sự tận tụy, nhiệt huyết, chân thành trong dịch vụ cũng như đảm bảo chất lượng đồng nhất của toàn hệ thống trong suốt quá trình vận hành.
“Lấy con người làm trung tâm” từ những điều nhỏ nhưng đã mang lại hiệu quả cực kì lớn. Từ niềm vui cho nhân viên đến sự hài lòng của khách hàng đã khiến họ trở thành địa điểm thân thuộc với nhiều người một cách tự nhiên.
Tất cả những điều trên đã tạo nên thành công của The Coffee House như hiện nay. Trong đó, một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự trung thành của khách hàng chính là tạo mobile app. Chỉ cần bỏ ra chi phí vô cùng nhỏ, doanh nghiệp của bạn đã sở hữu một ứng dụng thông minh giống như quan cafe nổi tiếng trên với nhiều tính năng hữu ích.
Trên thế giới, Cà phê Starbucks cũng là chuỗi cà phê đi đầu trong việc vận dụng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số sớm, nhờ vậy đã tạo lợi thế cạnh tranh khá tốt so với các đối thủ cùng ngành.
Mô hình kinh doanh 5.0
Tại diễn đàn Tech Summit 2020 do Forbes Việt Nam tổ chức, ông Đào Đức Minh, giám đốc điều hành viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn VinBDI, tập đoàn Vingroup, chia sẻ về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) với các nhánh học máy, học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên đang được con người tạo ra để giúp họ giải các bài toán lớn trong xử lý thông tin.
Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ và nền công nghiệp 5.0, các công nghệ đang được đánh giá có tác động lớn đến đời sống kinh tế – xã hội như 5G, Big Data, AI, IoT, bảo mật… Đây cũng là các cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Cùng với sự vực dậy nhanh chóng sau cuộc chiến chống Covid và lực lượng trẻ hùng hậu trong lãnh vực công nghệ thông tin và viễn thông, Việt Nam đang kỳ vọng sẽ có những bước tiến vượt bậc trong nền công nghiệp 5.0.
Trước làn sóng khởi nghiệp của giới trẻ thời 4.0 và 5.0, thế hệ Gen Z và Alpha đang là những người chủ của công nghệ và sẽ là những người chủ của đất nước thông minh (Smart Nation). Họ không ngừng vận dụng và sáng tạo ra những mô hình kinh doanh mới.
10 Mô hình kinh doanh tuyệt vời cho dân khởi nghiệp
1. The Pyramid – Mô hình Kim tự tháp
2. Access Over Ownership – Chia sẻ quyền sở hữu
3. The Experience Model – Mô hình trải nghiệm
4. The Ecosystem – Hệ sinh thái
5. The Subscription model – Thuê bao
6. The Marketplace Model – Sàn giao dịch thương mại điện tử
7. Free Model – Mô hình kinh doanh miễn phí
8. The Hyper Market – Mô hình kinh doanh đại siêu thị
9. The Freemium Model – Miễn phí kết hợp cao cấp
10. The on Demand model – Mô hình theo yêu cầu
Điều duy nhất không thay đổi là sự thay đổi!
Có một đáp số chung là dường như để có được mô hình kinh doanh thành công, doanh nghiệp đã từng trải nghiệm,thất bại, rút kinh nghiệm nâng cao năng lực và lại vươn lên. Như vậy để hạn chế rủi ro trong quá trình thay đổi mô hình kinh doanh, doanh nghiệp cần phải có quy trình quản trị sự thay đổi và quản trị rủi ro.
Thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt và khốc liệt, do vậy việc xác định lại hoặc thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp là một trong những câu hỏi mà doanh nghiệp Việt Nam cần phải tìm ra câu trả lời. Dù muốn hay không, luôn có một chân lý “chỉ có một điều duy nhất không thay đổi, đó là sự thay đổi”. Doanh nghiệp nào sớm tìm ra và thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp trước đối thủ cạnh tranh thì sẽ chiếm giữ vị thế tiên phong và có cơ hội dẫn dắt thị trường.
Bài viết thể hiện quan điểm của ông Nguyễn Đăng Duy Nhất, Giám đốc Điều hành – Công ty Tư vấn Chiến lược và Quản lý Global Elite, Chủ tịch – CMO Worldwide Vietnam, Ban cố vấn – Thương hiệu quốc gia Việt Nam – Vietnam Value.
Theo vbiz.vn
Mô hình kinh doanh là gì? Tầm quan trọng của nó?
Mô hình kinh doanh (Business Model) là một khái niệm trừu tượng được hiểu theo rất nhiều nghĩa khác nhau. Theo Wikipedia, mô hình kinh doanh là một văn bản tổng quan sắp xếp các kế hoạch phát triển tổ chức, công ty trong tương lai. Có người lại nói rằng: “Mô hình kinh doanh là bản kế hoạch để sinh doanh thu và lợi nhuận”.
Tựu trung lại, tất cả vẫn có chung một ý nghĩa của khái niệm Mô hình kinh doanh là bản kế hoạch kiếm tiền và phát triển, phát triển để kiếm tiền…hay cách thức mà doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận từ công việc kinh doanh của mình. Nó chính xác là tất cả những hướng đi và các bước hành động mà chủ doanh nghiệp vạch ra để bám theo loại hình kinh doanh nhất định.
Từ đó mọi thành viên trong công ty sẽ chung một suy nghĩ, mục đích và đặc biệt là chung hành động. Mô hình kinh doanh với thời gian đã thay đổi và thích nghi phù hợp với sự tiến hóa của nền kinh tế từ cách mạng 1.0 Cơ giới hóa đến cách mạng 5.0 Cá nhân hóa. Đại dịch Covid 19 vừa qua cũng là tác nhân không nhỏ đến việc chuyển đổi mô hình kinh doanh và quản trị doanh nghiệp trên thế giới cũng như tại Việt Nam.
Mô hình kinh doanh từ 1.0 đến 3.0
Wal-Mart, chuỗi bán lẻ giá rẻ hàng đầu trên thế giới, là một trong những công ty tư nhân thành công nhất nước Mỹ. Có nhiều yếu tố dẫn đến thành công này, trong đó có việc gần đây Hãng đã sử dụng cấu trúc mô hình kinh doanh của Alexander Osterwalder (nhà nghiên cứu về mô hình kinh doanh, doanh nhân, diễn giả).
Từ chuyện của Wal-Mart
Áp dụng mô hình Osterwalder, đề xuất giá trị của Wal-Mart dựa trên giải pháp cho khách hàng là giá rẻ mỗi ngày. Wal-Mart không những bán hàng tiện nghi với nhiều chủng loại mà còn là nơi dừng chân mua sắm một lần, nơi khách hàng có thể mua từ cây kim, sợi chỉ đến hàng công nghiệp. Với đề xuất giá trị này, khách hàng sẽ tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
Wal-Mart xây dựng hệ thống bán hàng trực tiếp. Hãng cũng thường xuyên trao đổi với khách hàng qua các phương tiện truyền thông chi phí thấp, đặc biệt là tận dụng triệt để mạng internet. Wal-Mart thiết lập quan hệ khách hàng dựa trên cơ sở tự phục vụ và tự động hóa song song với việc kết hợp các sản phẩm cần thiết gần nhau.
Wal-Mart phân loại khách hàng thành 3 nhóm chính: những người có thu thập thấp thích hàng hiệu, những người mua sắm giàu có nhưng thích giá rẻ và những người thích giá rẻ nhưng không thể mua nhiều. Wal-Mart tập trung vào 3 hoạt động then chốt: Mua hàng hóa, phân phối và kiểm soát chi phí. Nguồn lực then chốt của Hãng bao gồm kho bãi và hậu cần, con người.
Văn hóa công ty đề cao việc nhân viên cải thiện bản thân, kỷ luật và lòng trung thành. Hãng xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với nhà cung ứng, xem họ như là một thành phần của chuỗi giá trị và tận dụng lợi thế mua nhiều với giá thấp. Dòng doanh thu của Wal-Mart được tạo ra chủ yếu từ bán lẻ.
Ngoài ra, doanh thu cũng đến từ những thương hiệu dán nhãn Wal-Mart. Cấu trúc chi phí của Wal-Mart tập trung vào việc giảm thiểu chi phí và tiết kiệm dựa trên quy mô lớn; áp dụng công nghệ thông tin. Wal-Mart cũng nổi tiếng với những phương pháp chuyển chi phí hoạt động sang phía nhà cung ứng.
Thành công của Wal-Mart là nhờ Hãng đã áp dụng triệt để mô hình kinh doanh này vào hoạt động của từng cửa hàng bán lẻ. Tuy vậy, cũng với mô hình này Wal-Mart đã thất bại và phải rút khỏi Hàn Quốc. Việc vận dụng và thay đổi mô hình kinh doanh là cần thiết ngay cả đối với những doanh nghiệp hàng đầu như Wal-Mart nếu muốn thành công.
Từ việc phân tích mô hình kinh doanh của Wal-Mart có thể thấy, nếu lựa chọn cấu trúc mô hình kinh doanh theo Osterwalder, doanh nghiệp cần phân tích 9 thành phần của mô hình đó rồi đối chiếu với điểm mạnh, điểm yếu của mình.
Sau khi đã phân tích kỹ lưỡng, doanh nghiệp có thể ra quyết định về việc thay đổi mô hình kinh doanh. Bất kỳ thay đổi nhỏ nhất trong mô hình kinh doanh cũng kèm theo rất nhiều rủi ro mà doanh nghiệp cần phải tiên liệu trong quá trình quản trị.
Tới chuyện của Big C và Masan
Tại Việt Nam, chuỗi siêu thị Big C từng gặp phải rủi ro khi áp dụng mô hình bán lẻ với mục tiêu cung cấp các sản phẩm chất lượng và giá cao hoặc ngang bằng với Co.opMart.
Big C đã không thể tối ưu hóa được chi phí và lợi nhuận thấp dù đã từng thành công với mô hình này ở nhiều nước. Tuy nhiên, những năm gần đây Big C đã chuyển hướng trở thành chuỗi siêu thị giá rẻ với nhiều khuyến mãi và có vẻ như đang cạnh tranh với Metro, mặc dù Metro chủ yếu là bán sỉ. Trong các chương trình truyền thông tích hợp, Big C là siêu thị có nhiều chương trình khuyến mãi giảm giá nhất tại Việt Nam.
Với sự thay đổi mô hình kinh doanh, Big C đã phải tập trung vào việc thương lượng với nhà cung cấp một cách quyết liệt để có những hợp đồng giá tốt nhất. Thậm chí họ đã từ chối nhiều nhà cung cấp trong thời gian dài nếu không chấp nhận các điều khoản, quy định của họ. Với mô hình kinh doanh mới, Big C đã gặt hái được một số thành công nhất định.
Cũng như Big C, Công ty Cổ phần Hàng Tiêu dùng Masan từng thất bại với mô hình kinh doanh bán lẻ. Công ty sau đó đã tập trung sang ngành hàng tiêu dùng nhanh với sự thành công của sản phẩm nước tương và nước mắm. Masan đã đa dạng hóa sản phẩm với mì gói và cũng đã đạt được thành công đáng kể.
Gần đây, Masan đã mở rộng mô hình kinh doanh theo hướng mua bán và sáp nhập, bằng cách mua lại phần lớn cổ phần của Tổng Công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe), nước suối Vĩnh Hảo, thức ăn Proconco và nhiều thương hiệu khác. Gần đây nhất, Masan đã mua lại chuỗi bán lẻ của Vinmart và xây dựng hệ thống bán lẻ kết hợp online và offline.
Mô hình kinh doanh 4.0
Wal-mart 4.0
Bước vào kỷ nguyên số hóa 4.0, Walmart ngày nay đã phối hợp các đội mua hàng cho trang web Walmart.com và các cửa hàng bán lẻ của công ty nhằm chuyển hướng e-commerce để có thể tối đa hóa lợi nhuận. Việc phối hợp này sẽ giúp tránh xung đột giá giữa các sản phẩm bán online và offline tại cửa hàng.
Cụ thể Walmart chia làm 6 đội : quần áo; hàng tiêu dùng; giải trí, đồ chơi; thực phẩm; mặt hàng cứng và hàng gia đình. Walmart đã gia tăng mạnh mẽ mảng e-commerce đặc biệt nhóm hàng tạp hóa được mua online ngày càng nhiều.
Để có thể phục vụ mảng e-commerce tốt, Walmart phải đầu tư và thay đổi về công nghệ và chuỗi cung ứng do vậy khoản đầu tư ban đầu tương đối cao và phải mất nhiều thời gian để có thể thu lại lợi nhuận.
Trong giai đoạn Covid 19, Walmart đã phải thực hiện những điều chỉnh để phù hợp với tiêu chuẩn phòng chống dịch.
– Giới hạn số lượng khách hàng vào cửa hàng
Walmart đã giới hạn số lượng khách hàng vào cửa hàng cùng một lúc. Các cửa hàng không được quá 5 khách hàng trong không gian 1,000 feet vuông . Để thực hiện được giới hạn này, các cửa hàng được đánh dấu xếp hàng ở cửa vào và hướng dẫn khách ra vào từng người một và những bảng hiệu hướng dẫn giữ khoảng cách xã hội và phục vụ 1 vào 1 ra khi cần thiết.
– Mua hàng bên trong cừa hàng
Walmart sử dụng lối đi di chuyển một chiều và các dấu hiệu để định hướng. Đồng thời tiếp tục có các bảng hiệu bên trong quầy để duy trì giãn cách xã hội và xếp hàng hợp lý. Khi khách hàng tính tiền xong sẽ được hướng dẫn lối đi ra để không phải đi ngang chạm mặt nhau. Khi Covid xảy ra, Walmart thường xuyên tham vấn các chuyên gia y tế và khách hàng để phục vụ họ tốt hơn với tiêu chí hàng đầu làm đảm bảo sức khỏe và an toàn cho mọi người.
Kỷ nguyên số 4.0 tại Việt Nam
Chia sẻ câu chuyện về học cách xây dựng thương hiệu trong thời đại kỹ thuật số tại Diễn đàn thương hiệu do Forbes Việt Nam tổ chức mới đây, ông Lê Quốc Việt – Phó chủ tịch Công ty Nutifood cho biết đã mất hai năm nghiên cứu và đầu tư để xem kỹ thuật số là gì. Họ học hỏi đối tác và cả cách thức của đối thủ để đạt mục tiêu mong muốn là phát triển khách hàng mới, tương tác với khách hàng tốt hơn và làm sao để đo lường chỉ số về các nhóm khách hàng khác nhau.
Nhờ liên kết với Chính phủ thực hiện chương trình Nâng tầm vóc Việt, Nutifood có 1,5 triệu dữ liệu cập nhật các chỉ số về chiều cao, cân nặng, sức khỏe của thiếu nhi. Song song đó, Nutifood bắt đầu kết hợp các chương trình tiếp thị trực tuyến (online) với trực tiếp (offline), điển hình như chiến dịch kết hợp với Samsung: các bác sĩ của Nutifood đến khám sức khỏe và tư vấn cho khoảng 150.000 công nhân, từ đó đưa vào dữ liệu chăm sóc sức khỏe, quan tâm chia sẻ và nhiều người trong số họ đã trở thành khách hàng của Nutifood.
Với chuỗi cà phê trẻ Coffee House đã bước vào kỷ nguyên số với một số thay đổi mang lại hiệu quả như:
– Áp dụng công nghệ thông minh vào kinh doanh
Thời đại công nghệ số và các thiết bị di động lên ngôi nên đa số các cửa hàng ngày nay đều tạo ứng dụng mobile. Tuy nhiên nếu làm không khéo léo, hấp dẫn và vô ích thì hầu hết người dùng sẽ gỡ bỏ app sau một vài lần sử dụng. Nhưng The Coffee House lại viết nên một câu chuyện khác.
Thiết kế ứng dụng di động The Coffee House trên không chỉ để “cho có” mà đây là một kênh chăm sóc hội viên vô cùng hiệu quả. Với app mobile này, mỗi giao dịch của khách đều sẽ được tích điểm. Cứ sau 20 điểm, khách hàng được tặng 1 phần nước miễn phí và giảm giá 10% dành cho khách hàng thân thiết.
Con số 20 vừa hay không quá lớn lại vừa tạo ra được động lực để khách hàng cố gắng đạt được mục tiêu. Từ câu chuyện khởi nghiệp của The Coffee House, bạn sẽ thấy được không phải tự nhiên mà mọi thứ đều có thể dễ dàng thành công, tất cả đều phải chịu nhiều rủi ro và vượt qua nhiều khó khăn. Đó là một thương hiệu được sinh ra từ sự trân trọng yếu tố con người và những trải nghiệm của khách hàng.
– Trải nghiệm tinh tế từ những điều nhỏ nhất
Phần lớn các quán cafe đều không muốn khách hàng của mình ngồi quá lâu bởi điều này sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ. Mặt bằng là yếu tố chiếm phần trăm không nhỏ trong vốn đầu tư ban đầu, việc tận dụng thời gian và không gian cho khách hàng mới là nhu cầu cần thiết và hợp lý. Tuy nhiên, The Coffee House đã làm điều ngược lại, chấp nhận rủi ro vì mong muốn mang lại sự trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.
– Con người là trọng tâm
Những chính sách mà The Coffee House xây dựng trong văn hóa làm việc đã lấy đi lòng trung thành của nhân viên. Từ đó, duy trì sự tận tụy, nhiệt huyết, chân thành trong dịch vụ cũng như đảm bảo chất lượng đồng nhất của toàn hệ thống trong suốt quá trình vận hành.
“Lấy con người làm trung tâm” từ những điều nhỏ nhưng đã mang lại hiệu quả cực kì lớn. Từ niềm vui cho nhân viên đến sự hài lòng của khách hàng đã khiến họ trở thành địa điểm thân thuộc với nhiều người một cách tự nhiên.
Tất cả những điều trên đã tạo nên thành công của The Coffee House như hiện nay. Trong đó, một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự trung thành của khách hàng chính là tạo mobile app. Chỉ cần bỏ ra chi phí vô cùng nhỏ, doanh nghiệp của bạn đã sở hữu một ứng dụng thông minh giống như quan cafe nổi tiếng trên với nhiều tính năng hữu ích.
Trên thế giới, Cà phê Starbucks cũng là chuỗi cà phê đi đầu trong việc vận dụng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số sớm, nhờ vậy đã tạo lợi thế cạnh tranh khá tốt so với các đối thủ cùng ngành.
Mô hình kinh doanh 5.0
Tại diễn đàn Tech Summit 2020 do Forbes Việt Nam tổ chức, ông Đào Đức Minh, giám đốc điều hành viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn VinBDI, tập đoàn Vingroup, chia sẻ về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) với các nhánh học máy, học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên đang được con người tạo ra để giúp họ giải các bài toán lớn trong xử lý thông tin.
Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ và nền công nghiệp 5.0, các công nghệ đang được đánh giá có tác động lớn đến đời sống kinh tế – xã hội như 5G, Big Data, AI, IoT, bảo mật… Đây cũng là các cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Cùng với sự vực dậy nhanh chóng sau cuộc chiến chống Covid và lực lượng trẻ hùng hậu trong lãnh vực công nghệ thông tin và viễn thông, Việt Nam đang kỳ vọng sẽ có những bước tiến vượt bậc trong nền công nghiệp 5.0.
Trước làn sóng khởi nghiệp của giới trẻ thời 4.0 và 5.0, thế hệ Gen Z và Alpha đang là những người chủ của công nghệ và sẽ là những người chủ của đất nước thông minh (Smart Nation). Họ không ngừng vận dụng và sáng tạo ra những mô hình kinh doanh mới.
10 Mô hình kinh doanh tuyệt vời cho dân khởi nghiệp
1. The Pyramid – Mô hình Kim tự tháp
2. Access Over Ownership – Chia sẻ quyền sở hữu
3. The Experience Model – Mô hình trải nghiệm
4. The Ecosystem – Hệ sinh thái
5. The Subscription model – Thuê bao
6. The Marketplace Model – Sàn giao dịch thương mại điện tử
7. Free Model – Mô hình kinh doanh miễn phí
8. The Hyper Market – Mô hình kinh doanh đại siêu thị
9. The Freemium Model – Miễn phí kết hợp cao cấp
10. The on Demand model – Mô hình theo yêu cầu
Điều duy nhất không thay đổi là sự thay đổi!
Có một đáp số chung là dường như để có được mô hình kinh doanh thành công, doanh nghiệp đã từng trải nghiệm,thất bại, rút kinh nghiệm nâng cao năng lực và lại vươn lên. Như vậy để hạn chế rủi ro trong quá trình thay đổi mô hình kinh doanh, doanh nghiệp cần phải có quy trình quản trị sự thay đổi và quản trị rủi ro.
Thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt và khốc liệt, do vậy việc xác định lại hoặc thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp là một trong những câu hỏi mà doanh nghiệp Việt Nam cần phải tìm ra câu trả lời. Dù muốn hay không, luôn có một chân lý “chỉ có một điều duy nhất không thay đổi, đó là sự thay đổi”. Doanh nghiệp nào sớm tìm ra và thay đổi mô hình kinh doanh phù hợp trước đối thủ cạnh tranh thì sẽ chiếm giữ vị thế tiên phong và có cơ hội dẫn dắt thị trường.
Bài viết thể hiện quan điểm của ông Nguyễn Đăng Duy Nhất, Giám đốc Điều hành – Công ty Tư vấn Chiến lược và Quản lý Global Elite, Chủ tịch – CMO Worldwide Vietnam, Ban cố vấn – Thương hiệu quốc gia Việt Nam – Vietnam Value.
Theo vbiz.vn
